Khám phá Lễ hội Nguyễn Trung Trực - Nét đặc sắc truyền thống của Kiên Giang

Một trong những nét văn hóa đặc sắc và tiêu biểu nhất chính là Lễ hội truyền thống Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực, được tổ chức thường niên tại thành phố Rạch Giá. Đây không chỉ là dịp để người dân tưởng nhớ vị anh hùng "vì dân vì nước" mà còn là một không gian văn hóa cộng đồng sâu sắc, thể hiện đạo lý "Uống nước nhớ nguồn" của dân tộc.

Nguồn gốc và ý nghĩa lịch sử Lễ hội Nguyễn Trung Trực

Lễ hội Nguyễn Trung Trực được tổ chức hàng năm từ ngày 26 đến 28 tháng 8 Âm lịch để tưởng niệm ngày hy sinh của Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực (1838-1868). Ông là một thủ lĩnh nghĩa quân xuất sắc trong phong trào kháng Pháp cuối thế kỷ 19, với những chiến công vang dội, tiêu biểu là trận hỏa hồng đốt cháy tàu L'Espérance của Pháp trên vàm Nhật Tảo (10/12/1861) và trận đánh chiếm đồn Rạch Giá (16/6/1868).

Để ghi nhớ công ơn và sự hy sinh cao cả của ông, người dân Kiên Giang và các tỉnh Nam Bộ đã lập đền thờ và tổ chức lễ giỗ cho ông một cách trang trọng. Trải qua hơn một thế kỷ, lễ giỗ đã phát triển thành một lễ hội văn hóa quy mô lớn, được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia vào năm 2023.

Phần Lễ trang nghiêm và thành kính

Lễ hội Nguyễn Trung Trực bao gồm hai phần chính: phần lễ và phần hội. Trong đó, phần lễ được cử hành với nhiều nghi thức truyền thống trang nghiêm, mang đậm bản sắc văn hóa dân gian Nam Bộ.

Lễ Thượng Đại kỳ: Đây là nghi thức mở đầu cho lễ hội, lá cờ đại được trang trọng kéo lên trên kỳ đài của đình thần, báo hiệu một mùa lễ hội đã chính thức bắt đầu, tạo nên không khí thiêng liêng và tự hào.

Lễ tế đàn và dâng hương: Tại chánh điện, các buổi tế lễ được tiến hành trang trọng theo nghi thức cổ truyền. Hàng ngàn người dân và du khách từ khắp nơi đổ về, thắp những nén hương thơm để tưởng nhớ công đức của vị anh hùng, cầu cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Một nét đẹp độc đáo của lễ hội là hoạt động phục vụ cơm chay miễn phí cho tất cả mọi người, thể hiện tinh thần đoàn kết, san sẻ của cộng đồng.

Phần Hội tưng bừng và náo nhiệt

Bên cạnh phần lễ trang nghiêm, phần hội diễn ra vô cùng sôi nổi với nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao phong phú, thu hút đông đảo người dân tham gia.

Các hoạt động văn hóa - nghệ thuật: Không gian lễ hội trở nên sống động với các sân khấu biểu diễn đờn ca tài tử, hát bội, các trích đoạn cải lương tái hiện lại cuộc đời và sự nghiệp của Anh hùng Nguyễn Trung Trực. Hội thi, triển lãm ảnh nghệ thuật, thư pháp cũng được tổ chức, tạo nên một không gian văn hóa đa sắc màu.

Các trò chơi dân gian: Lễ hội còn là dịp để mọi người quay về với những trò chơi dân gian truyền thống như kéo co, đẩy gậy, nhảy bao bố, cờ tướng... Đặc biệt, hội thi đua thuyền trên sông Kiên là một trong những hoạt động hấp dẫn nhất, thể hiện tinh thần thượng võ và sự gắn kết của những người con miền sông nước.

Chợ phiên và ẩm thực: Khu vực diễn ra lễ hội còn có các gian hàng "chợ phiên" trưng bày và bán các sản vật địa phương, hàng thủ công mỹ nghệ. Du khách đến đây không chỉ được hòa mình vào không khí lễ hội mà còn có cơ hội thưởng thức những món ăn đặc sản của vùng đất Kiên Giang.

Về với Rạch Giá trong những ngày tháng 8 Âm lịch, hòa mình vào không khí của Lễ hội Nguyễn Trung Trực, mỗi người chúng ta không chỉ được khám phá một nét đẹp văn hóa truyền thống độc đáo mà còn được tiếp thêm ngọn lửa của lòng yêu nước và tinh thần bất khuất từ vị anh hùng dân tộc.