Chùa Vạn Niên: Ngôi chùa nghìn năm tuổi linh thiêng giữa lòng Hà Nội

Chùa Vạn Niên không chỉ là một ngôi chùa, đó là cả một câu chuyện dài về lịch sử, văn hóa và tâm linh của người Hà Nội. Tìm hiểu bài viết này để có trải nghiệm tham quan đáng nhớ hơn.

Chùa Vạn Niên ở đâu Hà Nội?

• Địa chỉ: Xuân La, Tây Hồ, Hà Nội

Chùa Vạn Niên, tọa lạc bên bờ Hồ Tây thơ mộng, không chỉ là một ngôi chùa cổ kính mà còn là chứng nhân lịch sử, văn hóa của thủ đô Hà Nội ngàn năm văn hiến. Được xây dựng từ thời Lý, chùa Vạn Niên đã trải qua biết bao thăng trầm của lịch sử, chứng kiến sự đổi thay của đất nước. Với lối kiến trúc độc đáo, kết hợp hài hòa giữa nét cổ kính truyền thống và phong cách hiện đại, chùa Vạn Niên mang đến cho du khách cảm giác an yên, thanh tịnh giữa lòng phố thị ồn ào.

Chùa Vạn Niên không chỉ là nơi để lễ bái, cầu nguyện mà còn là điểm đến văn hóa, tâm linh hấp dẫn. Du khách đến đây không chỉ để tìm hiểu về lịch sử, văn hóa của chùa mà còn để chiêm ngưỡng những tác phẩm nghệ thuật độc đáo, được chạm khắc tinh xảo. Ngoài ra, chùa còn là nơi diễn ra nhiều hoạt động văn hóa, tín ngưỡng, thu hút đông đảo người dân và du khách tham gia.

Lịch sử hình thành chùa Vạn Niên Hà Nội

Được xây dựng từ thế kỷ XI, dưới triều vua Lý Nhân Tông, chùa Vạn Niên là một trong những ngôi chùa cổ kính và có lịch sử lâu đời nhất tại Hà Nội. Theo sử sách ghi lại, vào năm 1014, thiền sư Hữu Nhai Tăng đã xin vua Lý cho phép lập đàn và xây dựng chùa tại vị trí hiện tại. 

Trải qua hơn một nghìn năm lịch sử với nhiều biến động, thăng trầm, có những giai đoạn chùa bị hư hại nghiêm trọng do chiến tranh tàn phá, song, với những lần trùng tu và phục dựng, chùa vẫn giữ được lối kiến trúc cổ kính và những giá trị văn hóa đặc sắc.

Đến thế kỷ XV, chùa Vạn Niên trải qua một đợt trùng tu lớn, được bổ sung nhiều tượng Phật và các công trình kiến trúc đặc trưng của Phật giáo. Tiếp theo các triều đại, đặc biệt là vào thời Nguyễn, chùa Vạn Niên tiếp tục được chăm sóc, bảo tồn và trở thành điểm hành hương nổi tiếng của người dân Hà Nội và các vùng lân cận. 

Ngày nay, chùa Vạn Niên không chỉ là nơi lui tới của những người mộ đạo, các Phật tử mà còn là điểm đến tham quan của du khách thập phương khi có dịp ghé thăm thủ đô.

Khám phá vẻ đẹp và kiến trúc của chùa Vạn Niên

Sự uy nghiêm, cổ kính

Mặc cho dòng xe cộ huyên náo trên đường Lạc Long Quân, chùa Vạn Niên vẫn giữ nguyên vẹn vẻ cổ kính, thiêng liêng và thanh tịnh vốn có. Không gian chùa tuy nhỏ nhắn nhưng được phủ một màu xanh mát dịu của cây cối, với những cây cổ thụ sừng sững, hiên ngang, chứng kiến bao đổi thay của thời gian. 

Cổng chính của chùa, nay nằm ở bờ Tây Hồ Tây, trước đây thuộc ấp Quán La (nay là phường Xuân La, quận Tây Hồ), như một cánh cửa mở ra một thế giới khác, nơi thời gian dường như ngừng trôi.

Trải qua hơn nghìn năm lịch sử, song hành cùng Thăng Long - Hà Nội, chùa Vạn Niên đã không tránh khỏi sự bào mòn của thời gian, trải qua nhiều lần trùng tu, sửa chữa. Lần trùng tu lớn nhất, vào đầu thế kỷ XIX dưới triều Nguyễn, đã ảnh hưởng sâu sắc đến kiến trúc của chùa, khiến diện mạo chùa mang đậm dấu ấn kiến trúc thời Nguyễn như hiện nay.

Công trình nghệ thuật bằng gỗ

Chùa Vạn Niên không chỉ là một ngôi chùa, đó là cả một tác phẩm nghệ thuật bằng gỗ đồ sộ, nơi tinh hoa văn hóa phương Đông được thể hiện một cách sâu sắc. Những họa tiết hoa sen, lá bồ đề... được chạm trổ tỉ mỉ, tinh xảo, phủ khắp công trình, tạo nên một không gian đậm chất Á Đông. Lối kiến trúc truyền thống với bố cục hài hòa giữa tam quan, chính điện, điện mẫu, nhà tăng và nhà phụ càng làm tăng thêm vẻ uy nghiêm, cổ kính của ngôi chùa.

Bước chân vào chùa Vạn Niên, du khách sẽ được đắm mình trong không gian xanh mát, tĩnh lặng, nơi những bộn bề của cuộc sống dường như tan biến. Ba chữ triện "Vạn Niên Tự" được đắp nổi trên cổng chùa như một lời nhắc nhở về sự trường tồn, vĩnh cửu. Cổng Tam quan với hai lối vào, một hướng ra bờ Tây Hồ thơ mộng, một nằm trên đường Lạc Long Quân tấp nập, vừa là điểm nhấn kiến trúc, vừa là cầu nối giữa thế giới bên ngoài và không gian thanh tịnh bên trong chùa.

Sở hữu tượng Phật nguyên khối

Hiện nay, Chùa Vạn Niên không chỉ là nơi thờ Phật mà còn là nơi thờ tự bà chúa Liễu Hạnh. Trong không gian trang nghiêm của điện thờ chính, Mẫu Liễu Hạnh được tôn thờ ở vị trí trang trọng và sáng sủa nhất, thể hiện lòng thành kính và biết ơn của người dân đối với vị nữ thần linh thiêng.

Trải qua bao biến cố lịch sử, Chùa Vạn Niên vẫn lưu giữ được những di vật cổ vô giá, minh chứng cho dòng chảy văn hóa, lịch sử hào hùng của dân tộc. Hơn 40 pho tượng tròn với những đường nét tinh xảo, 10 đạo sắc phong thần thời Lê và Tây Sơn mang đậm giá trị lịch sử là những bảo vật quý giá mà chùa đang gìn giữ. Đặc biệt, trên chuông đồng cổ kính còn lưu bài ký "Vạn Niên Tự Chuông" được đúc từ thời vua Gia Long, càng làm tăng thêm giá trị lịch sử của ngôi chùa.

Ngoài ra, Chùa Vạn Niên còn sở hữu một báu vật vô giá, đó là pho tượng Thích Ca ngồi bằng ngọc Phỉ Thúy tự nhiên nguyên khối, được khai thác từ Myanmar và do Phật tử cúng dường. Bức tượng cao 1,3m, nặng gần 600kg này được xem là "độc nhất vô nhị" tại Việt Nam, càng làm tăng thêm vẻ uy nghiêm và linh thiêng cho ngôi chùa. Sự kết hợp hài hòa giữa nét cổ kính của kiến trúc và vẻ đẹp linh thiêng của báu vật đã tạo nên một không gian tâm linh đặc biệt, mang đậm dấu ấn Thăng Long - Hà Nội ngàn năm văn hiến.

Chùa Vạn Niên không chỉ là một ngôi chùa, đó là cả một câu chuyện dài về lịch sử, văn hóa và tâm linh của người Hà Nội. Với những giá trị to lớn về lịch sử, kiến trúc và văn hóa, chùa Vạn Niên xứng đáng là một điểm đến không thể bỏ qua khi du khách muốn tìm hiểu về cội nguồn văn hóa, lịch sử của thủ đô.