Chùa Cầu Đông: Nét cổ tự trầm lặng giữa lòng phố cổ Hà Nội
Mục lục
Giữa không gian náo nhiệt, sầm uất của phố Hàng Đường, một trong những con phố buôn bán tấp nập bậc nhất khu phố cổ Hà Nội, tồn tại một không gian trầm mặc, cổ kính mang trong mình những lớp trầm tích của lịch sử và văn hóa Thăng Long xưa. Đó chính là chùa Cầu Đông.
Chùa có chữ chữ Đông Môn Tự, thảo lạc tại số 38B Hàng Đường (thuộc phường Hàng Đào cũ, nay là phường Hoàn Kiếm). Đây không chỉ là một nơi thờ tự nhiên linh thiêng mà còn là một di sản quý giá, một chứng nhân của những đổi thay nơi kinh kỳ.
Lịch sử thăng trầm của Cầu Đông
Tên gọi "Cầu Đông" của gói gắn liền với một quá khứ mà ít ai ngày nay có thể hình dung. Các văn bia cổ còn lưu giữ tại chùa, đặc biệt là tấm bia “Đông Môn Tự Ký” xây dựng năm 1624, cho biết chùa gắn liền với thôn Đông Hoa Môn.
Thời đó, một nhánh của sông Tô Lịch vẫn còn hoạt động qua khu vực này, cắt ngang phố Hàng Ngày nay. Để thuận tiện cho việc đi lại qua dòng sông, dân thôn Đông Hoa Môn đã chung sức xây dựng một cây cầu bằng đá, từ đó khai sinh ra tên gọi mộc mạc "Cầu Đông" và nền chùa cạnh cây cầu cũng được gọi bằng cái tên dân dã trải.
Chùa Cầu Đông. (Ảnh: Internet)
Ven bờ cây cầu, một khu chợ hờn giận cũng hình thành, đi vào tiềm thức dân gian qua câu ca dao nổi tiếng: “Bà già đi chợ Cầu Đông / Bói xem một quẻ lấy chồng lợi chăng”…
Đặc biệt, ở đầu cầu xưa kia đã từng có một biểu tượng Phật dùng đá trong tư thế ngồi xếp bằng, miệng luôn cười tủ tỉm nên được dân gian trìu thăm gọi là "Tiếu Phật". Hình ảnh độc độc này đã trở thành nguồn cảm hứng cho nhà thơ Ngô Ngọc Du sáng tác bài "Tiếu Phật hành" trứ danh.
Thế nhưng, đến cuối thế kỷ 19, khi thực dân Pháp cho vũ đoạn sông Tô Lịch để mở mang phố xá, cây cầu đá và cả pho tượng Tiếu Phật cũng tăng biến mất, chỉ còn lại trong ký ức và tên gọi của chùa chùa.
Dù tương truyền chùa có từ thời Lý và được Linh Từ Quốc Mẫu Trần Thị Dung cho sửa sang thời Trần, những bằng chứng xác thực nhất về lịch sử chùa là những tấm bia đá ghi lại những lần trùng tu lớn vào các năm 1624, 1639, 1711 và 1816.
Văn bia năm 1639 từng mô miêu tả Đông Môn với quy hoành tráng, cảnh sắc "đẹp như cảnh tiên", phía trước là sông Nhị, sau lưng là thành Thăng Long. Trải qua quá trình biến thiên, giải mã viên tăng dần được thu hẹp nhưng vẫn giữ được cốt lõi của một danh lam cổ tự động.
Kiến trúc và kho tàng cổ vật vô giá
Bước qua tam quan hai tầng tám mái uy nghi, du khách sẽ cảm nhận được không gian thanh tịnh tách biệt với bên ngoài. Kiến trúc chùa hiện nay chủ yếu mang phong cách thời Nguyễn, được bố trí theo hình chữ Công truyền thống, gồm Tiền đường, Thiêu hương và Thượng điện. Một nét đặc biệt là chùa Cầu Đông liền kề và chung một khoảng sân với đình Đức Môn (số 38A), nơi thờ vị tướng thời Văn Lang là Ngô Văn Long.
Dù không gian không còn rộng lớn như xưa, chùa Cầu Đông vẫn là nơi lưu giữ một kho tàng cổ vật vô cùng phong phú.
Hệ thống tượng Phật: Chùa có gần 60 pho tượng tròn, một số lượng đáng kể so với các chùa chùa khác tại Hà Nội. Nổi bật nhất là ba pho tượng Tam Thế ở chính điện, được tạo ra trong nửa đầu thế kỷ 18 với phong nghệ thuật đặc biệt, khuôn mặt Phúc Hậu, là những thứ cổ quý quý. Bên cạnh đó là tượng Tuyết Sơn với vẻ ngoài thanh tao thoát tục, tượng Quan Âm Thiên Thủ Thiên Nhãn, tượng Di Lặc và các Thánh Mẫu.
Vật vật đặc biệt: Trong chùa có chuông đồng "Đông Môn Tự Chung" được đúc vào năm Cảnh Thịnh thứ 8 (1800) thời Tây Sơn.
Ban thờ độcg: Điểm khác biệt nhất của chùa Cầu Đông là ban thờ Thái sư Trần Thủ Độ và phu nhân là Linh Từ Quốc Mẫu Trần Thị Dung ở cuối hành lang hậu cung. Đây là chùa chùa duy nhất tại Hà Nội có ban thờ hai nhân vật lịch sử quan trọng của triều Trần. Tượng đài của hai vị trí được đặt trong tư thế ngồi trên tòa sen, mặt tiền rõ ràng có thể hiện ra sự sám hối khi về già y cửa Phật, mang một ý nghĩa tâm linh sâu sắc.
Chùa Cầu Đông - Di tích lịch sử cách mạng
Không chỉ là một trung tâm Phật giáo theo thiên phái Tào Động, chùa Cầu Đông mà là một cơ sở cách mạng trong những năm tháng kháng chiến. Nơi đây từng có một căn hầm bí mật, nay một căn hầm vẫn nằm dưới lệnh cấm Mẫu giáo, từng là nơi che giấu an toàn cho các cán bộ Việt Minh hoạt động trong lòng vô địch.
Với những giá trị lớn về lịch sử, văn hóa, nghệ thuật và cách mạng, ngày 5 tháng 9 năm 1989, cụm di tích chùa Cầu Đông và đình Đức Môn đã được Bộ văn hoá và Thông tin chính thức xếp hạng là Di tích lịch sử văn hóa quốc gia gia, cần được quan tâm và bảo tồn.
Ghé thăm chùa Cầu Đông là một hành trình ngược dòng thời gian, để lắng nghe câu chuyện về dòng sông Tô Lịch đã mất mất, bảo vệ những sản phẩm nghệ thuật Phật giáo đỉnh cao và cảm nhận được sự an yên, thanh tịnh động và hiện đại.
Crystal Bay Tourism Group - Cùng trải nghiệm, cùng yêu thương!
Với sứ mệnh mang đến những trải nghiệm du lịch trọn vẹn nhất, chúng tôi không ngừng cập nhật những thông tin du lịch hữu ích và giới thiệu những điểm đến hấp dẫn tại Việt Nam và trên thế giới. Với nhiều năm kinh nghiệm, Crystal Bay tự hào là đơn vị uy tín, luôn đặt sự hài lòng của khách hàng lên hàng đầu. Hãy để chúng tôi giúp bạn lên kế hoạch cho chuyến đi hoàn hảo của mình.
Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long – Hà Nội tổ chức quảng bá Hoàng thành Thăng Long và di tích Cổ Loa tại Provins, Pháp, giới thiệu giá trị lịch sử, văn hóa đặc sắc và lễ hội truyền thống, thu hút sự quan tâm của du khách quốc tế.
Hàng năm, khi tiết trời tháng Mười âm lịch dịu mát, người dân đảo ngọc Phú Quốc và du khách thập phương lại cùng nhau hướng về Dinh Cậu để tham dự một trong những lễ hội lớn và đặc sắc nhất trong năm.
Chùa Cổ Lễ, tọa lạc tại thị trấn Cổ Lễ (huyện Trực Ninh, tỉnh Ninh Bình mới), là một trong những danh thắng tiêu biểu của vùng đồng bằng sông Hồng, được xếp hạng di tích lịch sử – văn hoá cấp Quốc gia, thu hút du khách bởi kiến trúc độc đáo và giá trị tâm linh lâu đời.
Du lịch Nha Trang bằng tàu hỏa ngày càng được ưa chuộng nhờ chi phí hợp lý, an toàn và cơ hội ngắm cảnh đẹp suốt hành trình. Đừng bỏ lỡ lịch trình, giá vé và cách đặt vé tàu được chia sẻ trong bài viết dưới đây để có chuyến đi suôn sẻ và đáng nhớ!
Nửa đầu năm 2025 chứng kiến sự bùng nổ của du lịch nước ngoài khi có hơn 4 triệu lượt người Việt xuất cảnh, theo số liệu từ Cục Thống kê công bố ngày 5/7.
Ẩm thực Nha Trang luôn hấp dẫn du khách với những quán ăn đặc sản đậm đà hương vị biển, hải sản tươi ngon và công thức chế biến gia truyền độc đáo khiến ai nếm thử một lần cũng khó lòng quên được.
Tây Thiên không chỉ là điểm hẹn tâm linh với những cổ tự ẩn mình giữa rừng già huyền bí, mà còn mê hoặc du khách bởi núi non trùng điệp, suối reo, chim hót và khung cảnh thiên nhiên thanh tịnh đầy cuốn hút.
Long Hải, Vũng Tàu cũ (hiện thuộc TP.HCM từ 1/7/2025) sở hữu những bãi biển hoang sơ, nước trong xanh cùng khung cảnh yên bình hiếm có. Nếu bạn đang tìm một nơi để thư giãn và sống ảo thật chill, đừng bỏ qua 4 bãi tắm đẹp như tranh vẽ dưới đây.
Ngành du lịch Huế nửa đầu 2025 ghi nhận tăng trưởng vượt bậc với 3,33 triệu lượt khách, doanh thu tăng gần 60%. Các sự kiện lớn, chiến lược truyền thông đa kênh và chuyển đổi số góp phần nâng tầm thương hiệu du lịch Huế trên bản đồ quốc tế.
Tam Đảo là điểm đến lý tưởng cho chuyến đi trong ngày từ Hà Nội, đặc biệt phù hợp với những ai bận rộn nhưng vẫn muốn tìm chút bình yên, thư giãn giữa thiên nhiên để nạp lại năng lượng.
Nếu Ninh Bình từ lâu đã trở thành một biểu tượng du lịch của miền Bắc, với quần thể di sản Tràng An hùng vĩ, thì Tuyên Quang lại mang trong mình một vẻ đẹp trầm mặc, hoang sơ và một dòng chảy lịch sử hào hùng, được mệnh danh là "Thủ đô Khu giải phóng", "Thủ đô Kháng chiến".
Với địa hình đặc trưng và cảnh quan còn nguyên nét hoang sơ, núi Phụng Tây Ninh đang thu hút ngày càng nhiều bạn trẻ đam mê phượt và chinh phục. Đây không phải là điểm đến quá quen thuộc nhưng chính sự mới mẻ ấy lại mang đến sức hút riêng.
Nếu bạn đang tìm một điểm đến khác biệt ở Phú Yên (hiện đã sáp nhập vào tỉnh Đắk Lắk mới), đảo Nhất Tự Sơn chắc chắn là cái tên đáng chú ý. Hòn đảo nhỏ này thu hút du khách bởi khung cảnh yên bình và trải nghiệm hiếm có giữa thiên nhiên.
Nên đi Quảng Bình tháng mấy đẹp nhất? Đây là thắc mắc được nhiều du khách quan tâm khi lên kế hoạch khám phá vùng đất nổi tiếng với biển xanh, hang động kỳ vĩ này. Cùng tìm hiểu thời điểm lý tưởng nhất để tận hưởng trọn vẹn vẻ đẹp Quảng Bình (hiện thuộc Quảng Trị mới từ 1/7/2025) trong bài viết sau.
Phú Yên (hiện đã sáp nhập vào Đắk Lắk mới) không chỉ quyến rũ du khách bởi cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ mà còn bởi những bãi biển hoang sơ đầy mê hoặc. Năm nay, xứ Nẫu tiếp tục khẳng định vị thế là điểm đến lý tưởng cho những ai tìm kiếm sự yên bình và trải nghiệm khác biệt.
Du lịch bụi ngày càng được giới trẻ ưa chuộng nhờ sự tự do, linh hoạt và cơ hội khám phá sâu sắc văn hóa bản địa. Không bị gò bó bởi lịch trình hay chi phí cao, hình thức du lịch này mang đến trải nghiệm chân thật và gần gũi với thiên nhiên hơn bao giờ hết.
Trong bức tranh tăng trưởng mạnh mẽ của du lịch Việt Nam 6 tháng đầu năm, thị trường châu Âu đã cho thấy sự phục hồi rõ rệt, và Nga đã vượt qua các đối thủ để trở thành nguồn khách lớn nhất, cũng là thị trường châu Âu duy nhất góp mặt trong top 10 thị trường hàng đầu của Việt Nam.
Hà Tĩnh không chỉ níu chân du khách bằng cảnh đẹp mộc mạc, mà còn “đốn tim” bằng những món quà quê giản dị nhưng đầy tình nghĩa. Nếu đang băn khoăn không biết đi Hà Tĩnh mua gì làm quà, hãy cùng thử điểm danh đặc sản và đồ thủ công mỹ nghệ khiến ai nhận được cũng phải tấm tắc khen nức nở!
Với hơn 22 triệu lượt khách và gần 118.000 tỉ đồng doanh thu trong 6 tháng đầu năm 2025, du lịch TP.HCM đạt kết quả bứt phá, vượt xa mọi kỳ vọng ban đầu.
Phú Quốc góp mặt trong bảng xếp hạng du lịch cao cấp châu Á – Thái Bình Dương của Travel + Leisure, tiếp tục khẳng định sức hút và đẳng cấp quốc tế của “đảo ngọc” Việt Nam.