Mỗi ngôi làng là một bức tranh thu nhỏ, phản chiếu đời sống văn hóa đa sắc màu của các dân tộc anh em, là điểm dừng chân lý tưởng cho những tâm hồn muốn tìm về sự bình yên, khám phá những giá trị nguyên sơ. Hãy cùng "lạc bước" qua 9 ngôi làng đẹp tựa tranh vẽ, nơi thời gian như ngưng đọng, để cảm nhận trọn vẹn vẻ đẹp của miền đá nở hoa Hà Giang.
Nằm e ấp giữa thung lũng Sủng Là thơ mộng, thuộc huyện Đồng Văn, làng văn hóa Lũng Cẩm hiện lên như một viên ngọc quý giữa cao nguyên đá. Đây là nơi sinh sống chủ yếu của cộng đồng người Mông, xen kẽ là một vài hộ người Lô Lô và Hoa, tạo nên một bức tranh văn hóa đa dạng và hài hòa.

Điểm đặc trưng của Lũng Cẩm chính là những ngôi nhà trình tường bằng đất vàng óng, vững chãi, với mái ngói âm dương nhuốm màu thời gian, san sát nhau tạo thành những cụm xóm nhỏ ấm cúng. Kiến trúc này không chỉ thể hiện sự thích ứng tài tình của người dân với điều kiện tự nhiên khắc nghiệt mà còn là một nét đẹp văn hóa độc đáo.
Làng Lũng Cẩm trở nên nổi tiếng hơn cả khi được chọn làm bối cảnh chính cho bộ phim điện ảnh "Chuyện của Pao" – một tác phẩm đã chạm đến trái tim của bao khán giả bởi câu chuyện cảm động và những thước phim tuyệt đẹp về Hà Giang. Đến đây, du khách như được sống lại trong không gian điện ảnh, cảm nhận sâu sắc hơn về cuộc sống và văn hóa của người Mông.
Sau khi chinh phục một trong "tứ đại đỉnh đèo" Mã Pí Lèng huyền thoại, du khách hãy thử một lần rẽ vào làng Pả Vi, một ốc đảo bình yên nép mình dưới chân đèo hùng vĩ, thuộc huyện Mèo Vạc.

Pả Vi là nơi cộng đồng người Mông sinh sống bao đời, lưu giữ gần như nguyên vẹn những giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc. Ngôi làng nổi bật với những nếp nhà trình tường bằng đá vững chãi, mái lợp ngói âm dương hoặc xi măng, nằm xen kẽ giữa những thửa ruộng ngô xanh mướt và những dãy núi đá tai mèo trập trùng.
Chỉ cách Cột cờ Lũng Cú linh thiêng, điểm cực Bắc của Tổ quốc, khoảng chừng 1km, Lô Lô Chải hiện ra như một bức tranh cổ tích giữa đại ngàn hùng vĩ. Đây là nơi sinh sống tập trung của cộng đồng người Lô Lô, một trong những dân tộc thiểu số có dân số ít nhưng lại sở hữu một nền văn hóa vô cùng độc đáo và giàu bản sắc. Bên cạnh đó, làng còn có một số hộ người Mông cùng chung sống chan hòa.

Ấn tượng đầu tiên khi đến Lô Lô Chải chính là những ngôi nhà trình tường đất vàng đặc trưng, mái lợp ngói máng hoặc ngói âm dương cổ kính. Nhiều ngôi nhà ở đây có tuổi đời hàng trăm năm, mang đậm dấu ấn kiến trúc của thế kỷ XVII – XVIII.
Những bức tường đất dày, vững chãi không chỉ giúp giữ ấm vào mùa đông mà còn mát mẻ vào mùa hè. Trước mỗi hiên nhà thường treo những bắp ngô vàng óng, những chùm ớt đỏ rực, tạo nên một khung cảnh bình dị mà đầy sức sống.
Nằm cheo leo trên sườn núi thuộc huyện Đồng Văn, làng Tả Lủng là một minh chứng hùng hồn cho sức sống mãnh liệt và tinh thần vượt khó của đồng bào người Mông trên cao nguyên đá. Ngôi làng này nổi tiếng với một cảnh tượng độc đáo và đầy ấn tượng: những thửa ruộng ngô không được trồng trên đất bằng phẳng mà mọc thẳng đứng, kiên cường bám vào những vách đá tai mèo xám xịt, hiểm trở.

Đến Tả Lủng, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng cảnh quan độc đáo này mà còn có cơ hội tìm hiểu về phương thức canh tác truyền thống, đời sống sinh hoạt giản dị nhưng đầy nghị lực của người Mông. Con đường vào làng có thể hiểm trở, nhưng phần thưởng là một không gian văn hóa nguyên sơ và những bài học sâu sắc về cuộc sống.
Nằm sát đường biên giới Việt – Trung, Phó Bảng (hay Phố Bảng) thuộc huyện Đồng Văn, thường được ví von như một "thị trấn ngủ quên" bởi vẻ đẹp trầm mặc, cổ kính và không khí tĩnh lặng đến lạ thường. Thời gian dường như trôi chậm lại ở nơi đây, bỏ lại sau lưng sự ồn ào, vội vã của thế giới hiện đại. Phó Bảng từng là huyện lỵ của Đồng Văn trước đây, nên vẫn còn lưu giữ được những nét kiến trúc xưa cũ.

Dạo bước trên những con đường vắng lặng của Phó Bảng, ngắm nhìn những mái nhà cổ, những cánh cửa gỗ im lìm, bạn sẽ có cảm giác như đang lạc vào một thước phim xưa cũ. Cuộc sống của người dân nơi đây, chủ yếu là người Hoa và người Mông, diễn ra bình dị, không phô trương.
Tuy Lũng Cẩm là một phần nổi bật, nhưng cả thung lũng Sủng Là tự thân nó đã là một điểm đến tuyệt vời. Sủng Là được mệnh danh là "đóa hoa hồng" của cao nguyên đá Đồng Văn, không chỉ bởi những cánh đồng hoa tam giác mạch bạt ngàn nở rộ mỗi độ thu về (thường từ tháng 9 đến tháng 11) mà còn bởi vẻ đẹp tổng hòa của thiên nhiên, kiến trúc và văn hóa.

Ngoài vẻ đẹp của hoa tam giác mạch, Sủng Là còn quyến rũ bởi những thửa ruộng ngô xanh mướt xếp tầng trên sườn đồi, những con đường đất nhỏ quanh co, và đặc biệt là phiên chợ Sủng Là họp vào sáng Chủ Nhật hàng tuần.
Tọa lạc tại huyện Yên Minh, một huyện vùng cao còn nhiều nét hoang sơ của Hà Giang, làng Du Già đang dần trở thành một điểm đến yêu thích của cộng đồng phượt thủ và những người đam mê trekking, khám phá. Du Già thu hút bởi vẻ đẹp tự nhiên hùng vĩ, những cung đường đèo uốn lượn quanh co giữa núi non trùng điệp và một cuộc sống bản địa mộc mạc, chân chất.

Ngôi làng nằm gọn trong một thung lũng nhỏ, bao quanh là những dãy núi đá vôi hùng vĩ và những cánh đồng lúa, ruộng ngô xanh ngát. Không khí ở Du Già vô cùng trong lành và yên bình. Đến đây, bạn có thể tạm gác lại những lo toan của cuộc sống thường nhật để hòa mình vào thiên nhiên, lắng nghe tiếng suối chảy róc rách, tiếng chim hót líu lo và cảm nhận sự thư thái trong tâm hồn.
Chỉ cách thị trấn Tam Sơn (huyện Quản Bạ) khoảng hơn 2km, làng văn hóa du lịch cộng đồng Nậm Đăm là một điểm đến không thể bỏ qua nếu bạn muốn tìm hiểu sâu hơn về văn hóa của người Dao Chàm. Ngôi làng nằm nép mình dưới chân những ngọn núi trập trùng, với một không gian yên bình và cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp.

Điểm đặc trưng của Nậm Đăm là những ngôi nhà trình tường truyền thống của người Dao, tường được làm bằng đất sét trộn với rơm hoặc sỏi, rất dày và vững chãi, giúp nhà ấm vào mùa đông và mát vào mùa hè. Mái nhà thường lợp ngói âm dương hoặc cỏ tranh. Kiến trúc nhà cửa ở Nậm Đăm thể hiện sự hài hòa với thiên nhiên và những tri thức bản địa độc đáo.
Nằm dưới chân núi Cán Tỷ hùng vĩ, bên dòng sông Miện hiền hòa và rừng thông xanh ngút ngàn, làng Cán Tỷ thuộc xã Cán Tỷ, huyện Quản Bạ, hiện lên như một bức tranh cổ tích yên bình. Ngôi làng này là nơi sinh sống của người Dao, người Mông và người Bố Y, tạo nên một sự giao thoa văn hóa thú vị.

Làng Cán Tỷ gây ấn tượng với những ngôi nhà gỗ hoặc nhà trình tường mộc mạc, nằm xen kẽ giữa những thửa ruộng bậc thang xanh mướt hoặc vàng óng tùy theo mùa. Không khí trong lành, cảnh quan thiên nhiên hữu tình và sự tĩnh lặng của làng quê khiến bất kỳ ai ghé qua cũng cảm thấy lòng mình nhẹ nhõm. Đặc biệt, cây cầu treo Cán Tỷ bắc qua sông Miện là một điểm nhấn thơ mộng, nơi bạn có thể đứng ngắm nhìn toàn cảnh làng bản và dòng sông uốn lượn.
Mỗi ngôi làng ở Hà Giang đều mang một câu chuyện, một vẻ đẹp riêng, góp phần tạo nên sức hấp dẫn không thể chối từ của miền đất này. Hành trình khám phá 9 ngôi làng trên không chỉ là chuyến đi ngắm cảnh mà còn là cơ hội để bạn hiểu thêm về con người, văn hóa và sức sống mãnh liệt trên cao nguyên đá.