Hồ Tây trước đây tên là gì? 5 tên gọi ít người biết về hồ tự nhiên lớn nhất Hà Nội
08/05/2025
Mục lục
Ít ai biết rằng, trước khi mang tên gọi "Hồ Tây", hồ nước tự nhiên lớn nhất Hà Nội đã có ít nhất năm danh xưng khác, mỗi cái tên lại ẩn chứa một lớp trầm tích văn hóa, một huyền thoại kỳ bí hay một dấu ấn lịch sử đặc biệt.
Theo Wikipedia, trước đây, Hồ Tây có các tên gọi như Đầm Xác Cáo, Hồ Kim Ngưu, Lãng Bạc, Dâm Đàm, Đoài Hồ. Thuộc địa phận quận Tây Hồ, hồ Tây xưa kia là hồ móng ngựa và vết tích của dòng chảy cũ sông Hồng. Hồ có chu vi 14,8km và diện tích hơn 500ha.
Cũng theo Báo Điện tử Chính phủ trích từ Tổng tập Nghìn năm văn hiến Thăng Long, cố GS. Trần Quốc Vượng từng cho biết Hồ Tây có tên Dâm Đàm từ thời Lý - Trần, với ý nghĩa là Hồ mù sương. Sau đó, người ta đổi tên là Tây Hồ vào năm 1573 để tránh tên húy của Vua Lê Thế Tông.
Dưới đây là chi tiết ý nghĩa các tên gọi cũ của Hồ Tây, dựa theo thông tin trích từ Tổng tập Nghìn năm văn hiến Thăng Long.
Đầm Xác Cáo
Có lẽ, Đầm Xác Cáo là tên gọi mang màu sắc huyền thoại và cổ xưa nhất của Hồ Tây. Cái tên nhuốm màu kỳ bí này gắn liền với truyền thuyết về một con hồ ly tinh chín đuôi (cửu vĩ hồ) gieo rắc kinh hoàng cho dân lành thuở hồng hoang. Theo các câu chuyện dân gian được lưu truyền, khu vực Hồ Tây xưa kia là một vùng rừng rậm hoang vu, núi non trập trùng. Con yêu hồ này đã chiếm cứ nơi đây, tác oai tác quái, khiến cuộc sống người dân vô cùng khổ sở.
Việc diệt trừ hồ ly tinh được kể lại qua nhiều dị bản khác nhau, phản ánh tín ngưỡng và trí tưởng tượng phong phú của người xưa. Một truyền thuyết kể rằng, Lạc Long Quân, vị cha huyền thoại của dân tộc Việt, vì thương xót cảnh lầm than của con dân đã dâng nước biển lên nhấn chìm hang ổ của yêu quái, tiêu diệt con cáo gian ác và tạo nên một hồ nước mênh mông. Từ đó, hồ được gọi là Đầm Xác Cáo, như một lời nhắc nhở về sự kiện kinh thiên động địa này.
Một dị bản khác lại kể công diệt trừ yêu hồ thuộc về Huyền Thiên Trấn Vũ, một trong Tứ Trấn của kinh thành Thăng Long xưa. Nghe lời kêu than thảm thiết của dân chúng, ngài đã ra tay nghĩa hiệp. Sau khi Huyền Thiên diệt được hồ ly tinh, thân xác nó lún sâu xuống đất, tạo thành một vùng trũng lớn, nước tụ lại thành hồ. Dân làng biết ơn đã đặt tên hồ là Đầm Xác Cáo để ghi nhớ công ơn của vị thần
Hồ Kim Ngưu
Một tên gọi khác cũng đậm chất huyền thoại không kém là Hồ Kim Ngưu, đi liền với sự tích Trâu Vàng. Khi chiếc chuông Quy Điền khổng lồ được đúc xong và thỉnh lên, tiếng chuông vang xa ngàn dặm. Ở phương Bắc xa xôi, có một con trâu vàng (Kim Ngưu) nghe thấy tiếng chuông, ngỡ là tiếng trâu mẹ gọi liền lồng lên chạy sang phương Nam tìm kiếm.
Khi đến gần khu vực có tiếng chuông (nay là Hồ Tây), con trâu vàng cứ quần thảo, chạy quanh tìm mẹ. Nó dùng sừng húc, chân đạp làm sụt lún cả một vùng đất rộng lớn. Cuối cùng, cả con trâu vàng lẫn quả chuông khổng lồ đều bị sụt xuống vực sâu ấy, nước tràn vào tạo thành hồ. Người ta đã cố gắng tìm cách vớt chuông và trâu vàng nhưng không thành.
Lãng Bạc
Khác với hai tên gọi nhuốm màu huyền thoại kể trên, Lãng Bạc lại là một cái tên mang đậm dấu ấn lịch sử, gắn liền với thời kỳ Bắc thuộc. Theo sách "Tây Hồ chí", sau khi Mã Viện, một tướng quân nhà Hán, dập tắt cuộc khởi nghĩa oanh liệt của Hai Bà Trưng vào thế kỷ I SCN, ông ta đã đặt tên cho hồ nước này là Lãng Bạc. "Lãng Bạc" có nghĩa là hồ đầy sóng vỗ, hoặc hồ có những con sóng bạc đầu.
Dâm Đàm
Tên gọi Dâm Đàm cũng là một trong những danh xưng cổ của Hồ Tây, nhưng ý nghĩa và thời điểm xuất hiện của nó lại có nhiều cách diễn giải. Một nghĩa phổ biến cho rằng "Dâm Đàm" có nghĩa là đầm nước mênh mông, tràn đầy, nhằm mô tả sự rộng lớn, bao la của hồ.
Tuy nhiên, theo cố Giáo sư Trần Quốc Vượng, một nhà nghiên cứu văn hóa hàng đầu, tên Dâm Đàm đã xuất hiện từ thời Lý - Trần (thế kỷ X - XV) và mang một ý nghĩa thơ mộng hơn: "Hồ mù sương".
Tây Hồ
Như đã đề cập, tên gọi Tây Hồ chính thức xuất hiện từ năm 1573 để thay thế cho Dâm Đàm. Ngoài lý do chính là tránh tên húy của Vua Lê Thế Tông, một số nhà nghiên cứu cho rằng việc đặt tên Tây Hồ còn có thể hàm ý so sánh với Tây Hồ nổi tiếng ở Hàng Châu, Trung Quốc, một thắng cảnh lừng danh.
Việc này không phải là hiếm trong lịch sử, khi nhiều địa danh ở Việt Nam được đặt tên theo các địa danh nổi tiếng của phương Bắc. Một cách giải thích khác, đơn giản hơn, cho rằng Tây Hồ có nghĩa là hồ ở phía Tây của kinh thành Thăng Long. Dù vậy, cách giải thích này đôi khi bị cho là không hoàn toàn chính xác nếu xét kỹ về vị trí địa lý tương đối.
Cách đọc Hán Việt của Tây Hồ là Hồ Tây. Cái tên này đã trở thành tên gọi quen thuộc, gần gũi và đi sâu vào tiềm thức của người Hà Nội cũng như nhân dân cả nước. Nó không chỉ đơn thuần là một danh từ chỉ địa điểm mà còn là một biểu tượng của vẻ đẹp, sự lãng mạn và chiều sâu văn hóa của Thủ đô.
Đoài Hồ
Một cái tên khác ít được biết đến hơn là Đoài Hồ. Tên gọi này xuất hiện vào thời chúa Trịnh Tạc (trị vì 1657 – 1682). Chúa Trịnh Tạc được phong tước Tây Vương. Theo lệ thời phong kiến, những địa danh có chữ trùng với tên hiệu hoặc tước vị của bậc cai trị thường phải đổi đi. Do đó, chữ "Tây" trong Tây Hồ bị coi là phạm húy. Để tránh điều này, Tây Hồ đã được lệnh đổi thành Đoài Hồ.
Sau khi chúa Trịnh Tạc qua đời, người dân lại quen gọi lại tên cũ là Hồ Tây. Dù chỉ là một danh xưng thoáng qua, Đoài Hồ cũng cho thấy sự ảnh hưởng của những biến động chính trị đến đời sống văn hóa, bao gồm cả tên gọi của các địa danh.
Crystal Bay Tourism Group - Cùng trải nghiệm, cùng yêu thương!
Với nỗ lực mang đến trải nghiệm du lịch trọn vẹn nhất, chúng tôi liên tục cập nhật thông tin du lịch hữu ích và giới thiệu những điểm đến hấp dẫn tại Việt Nam và trên thế giới. Với nhiều năm kinh nghiệm, Crystal Bay Chúng tôi tự hào về uy tín của mình và luôn đặt sự hài lòng của khách hàng lên hàng đầu. Hãy để chúng tôi giúp bạn lên kế hoạch cho chuyến đi hoàn hảo.
Du lịch Lạng Sơn vào mùa hè không chỉ là chuyến đi trốn nóng thông thường, mà là cơ hội để bạn đắm mình trong không gian văn hóa đặc sắc của vùng biên viễn, chinh phục những đỉnh non hùng vĩ và thưởng thức nền ẩm thực trứ danh.
Tạp chí du lịch quốc tế uy tín Travel and Tour World vừa đăng tải bài viết đặc biệt, ca ngợi Khánh Hòa là điểm đến không thể bỏ lỡ trên bản đồ du lịch châu Á, giới thiệu mô hình "một hành trình - đa điểm đến" với vô số trải nghiệm mới lạ và độc đáo đang chờ đón du khách toàn cầu.
Nằm giữa trung tâm vùng núi Tây Bắc, Sơn La cuốn hút bởi cảnh sắc hùng vĩ và bản sắc văn hóa đa dạng của các dân tộc Tày, Dao, Mường, Mông... Khí hậu mát mẻ quanh năm, thích hợp cho cây ôn đới và trở thành điểm đến lý tưởng cho du khách yêu khám phá văn hóa bản địa.
Khi nhắc đến Tây Bắc, người ta thường nhớ ngay đến hoa ban – loài hoa trắng tím nở rộ mỗi độ xuân về, biểu tượng thiêng liêng gắn liền với văn hóa, tâm hồn và đời sống người Thái vùng cao.
Nhắc đến ẩm thực Đà Nẵng, người ta thường nghĩ ngay đến mì Quảng, bún mắm nêm hay bánh tráng cuốn thịt heo. Tuy nhiên, giữa lòng thành phố biển sôi động này, Phở vẫn có một vị thế vững chắc, trở thành món ăn được người dân địa phương và du khách yêu mến.
Khi cái nắng oi ả của mùa hè thôi thúc tìm về những điểm đến trong lành để "trốn nóng", Hà Nam có thể không phải là cái tên đầu tiên xuất hiện trong tâm trí nhiều người. Tuy nhiên, mảnh đất này lại ẩn chứa những trải nghiệm độc đáo, bình yên và đầy cuốn hút.
Nằm ở vị trí cửa ngõ của vùng Tây Bắc hùng vĩ, chỉ cách Hà Nội chưa đầy 3 giờ di chuyển, Hòa Bình (hiện thuộc tỉnh Phú Thọ mới) từ lâu đã trở thành điểm đến "trốn phố về rừng" lý tưởng cho những kỳ nghỉ ngắn ngày.
Giữa những điểm đến đã quá quen thuộc, Ninh Thuận (đã sáp nhập vào tỉnh Khánh Hòa mới) hiện lên như một "nàng thơ" hoang dại và đầy bí ẩn của dải đất miền Trung.
Miền núi phía Bắc luôn ẩn chứa một sức hấp dẫn mãnh liệt đối với những tâm hồn yêu xê dịch, và nổi bật trong sức hấp dẫn ấy chính là những cung đèo hiểm trở, uốn lượn giữa mây trời.
Đồng Tháp vào mùa sen đẹp dịu dàng với những cánh đồng sen bát ngát, thơm ngát hương đồng nội. Đây là thời điểm lý tưởng để du khách ghé thăm, check-in và tận hưởng vẻ đẹp thanh bình của miền Tây sông nước.
Núi Cô Tiên là điểm trekking hấp dẫn ở Khánh Hòa, nơi mỗi bước leo núi là hành trình vượt giới hạn. Từ đỉnh núi, du khách có thể thu trọn vẻ đẹp biển trời trong tầm mắt. Không gian lý tưởng cho cắm trại qua đêm, tận hưởng khoảnh khắc tĩnh lặng giữa thiên nhiên hoang sơ và bầu trời sao lấp lánh.
Bạc Liêu là “cái nôi” của nghệ thuật Đờn ca tài tử, và là nơi hội tụ tinh hoa văn hoá 3 dân tộc Kinh - Hoa - Khmer. Đến với Bạc Liêu, một điểm hẹn chắc chắn không thể bỏ qua chính là công trình Quảng trường Hùng Vương - trái tim của mảnh đất giàu truyền thống văn hoá này.
Kể từ tháng 7/2025, khi TP.HCM được mở rộng, sáp nhập cùng Vũng Tàu và Bình Dương, bản đồ du lịch của "siêu đô thị" này đã được viết lại một cách ngoạn mục.
Lào Cai, với địa hình núi non hùng vĩ và khí hậu ôn hòa, luôn là lựa chọn hàng đầu để tránh nóng mùa hè. Hãy cùng khám phá top 5 điểm đến đẹp nhất tại Lào Cai, nơi hứa hẹn sẽ mang đến cho bạn một mùa hè đáng nhớ qua bài viết dưới đây.
Dưa kiệu đường Sóc Trăng (hiện đã sáp nhập vào TP Cần Thơ mới) là món ăn dân dã nhưng khiến nhiều du khách không khỏi tò mò khi đặt chân đến miền Tây. Vị ngọt thanh, cái tên lạ tai và cách ăn đầy thú vị khiến món này trở nên đặc biệt hơn hẳn.
Từ tháng 7/2025, 3 tỉnh Ninh Bình, Hà Nam và Nam Định chính thức hợp nhất, tạo thành một tỉnh Ninh Bình mới với quy mô rộng lớn và tiềm năng vượt trội. Vậy, ẩm thực tỉnh Ninh Bình mới có thêm những món đặc sản gì? Hãy cùng khám phá bản giao hưởng hương vị độc đáo này.
Hành trình từ Ninh Bình đến Cà Mau là một cuộc du hành thực sự dọc theo chiều dài hình chữ S của Việt Nam. Đây là một trong những cung đường bộ dài nhất, kết nối vùng đất Cố đô Hoa Lư ngàn năm văn hiến với Đất Mũi Cà Mau, điểm cực Nam thiêng liêng của Tổ quốc.
Đà Lạt là điểm đến lý tưởng cho các cặp đôi muốn tìm kiếm không gian lãng mạn và yên bình. Nếu bạn đang băn khoăn du lịch Đà Lạt cùng người yêu nên đi đâu, bài viết sẽ gợi ý 5 địa điểm hẹn hò đẹp, dễ đi và cực kỳ đáng thử.
Tây Ninh đang dần trở thành điểm đến được nhiều du khách lựa chọn cho những chuyến đi ngắn ngày. Gần Sài Gòn, dễ đi và có nhiều trải nghiệm thú vị, nơi đây phù hợp cho cả nhóm bạn lẫn các gia đình trẻ.
Trong hành trình khám phá các điểm đến tâm linh nổi bật của vùng Đồng bằng sông Cửu Long, một điểm đến mà du khách không thể bỏ qua chính là Chùa Hưng Thiện – ngôi chùa sở hữu tượng Phật Bà Quan Thế Âm Bồ Tát cao nhất miền Tây Nam Bộ hiện nay.