Bí ẩn "cánh cổng địa ngục" cháy suốt 50 năm không tắt: Điểm đến "độc nhất vô nhị" thách thức du khách

Lửa cháy âm ỉ dưới lòng đất, nghe có vẻ lạ lùng nhưng thực chất lại là một hiện tượng phổ biến trên toàn cầu. Từ những mỏ than khổng lồ ở Mỹ, Đức cho đến Trung Quốc, "địa ngục" có thể bùng cháy bất cứ lúc nào.

Nguyên nhân chính thường là những vỉa than với trữ lượng "khủng". Lượng nhiên liệu dồi dào kết hợp cùng nguồn oxy vô tận đã tạo nên những "cơn thịnh nộ" kéo dài hàng năm, thậm chí hàng thế kỷ. Chi phí để dập tắt những đám cháy này cũng là một bài toán nan giải, khiến con người nhiều khi phải "bó tay".

Không chỉ than đá, các mỏ khí đốt tự nhiên cũng có thể trở thành "mồi lửa" cho những đám cháy ngầm. Với bản chất độc hại, việc đốt cháy để triệt tiêu nguồn nhiên liệu đôi khi lại là giải pháp được lựa chọn, dù biết rằng hậu quả để lại là không hề nhỏ.

Khác với than đá, trữ lượng khí tự nhiên ẩn sâu dưới lòng đất là một ẩn số. Việc khai thác đến kiệt quệ nguồn tài nguyên này chẳng khác nào một canh bạc đầy may rủi. "Cánh cổng địa ngục" Darvaza ở Turkmenistan chính là minh chứng rõ nét cho sự liều lĩnh này, với ngọn lửa cháy rực suốt hàng thập kỷ, thiêu đốt không ngừng nguồn khí tự nhiên quý giá.

“Cánh cổng địa ngục” từ đâu mà có?

Giữa sa mạc Karakum rộng lớn của Turkmenistan, tồn tại một miệng hố khổng lồ mang tên Darvaza, với chiều ngang 70 mét và độ sâu hun hút 20 mét. Từ mọi ngóc ngách trên vách đá gồ ghề, những ngọn lửa dữ dội phun trào mãnh liệt, thiêu đốt bầu trời đêm bằng thứ ánh sáng ma quái. Khí tự nhiên rò rỉ từ lòng đất chính là nguyên nhân tạo nên cảnh tượng kỳ vĩ này.

Người ta gọi nó là "Cánh cổng Địa ngục", bởi lẽ ngọn lửa bùng cháy trong miệng hố dường như không bao giờ dập tắt, thiêu đốt suốt hơn 50 năm qua. Hình ảnh rực lửa hừng hực cùng những câu chuyện ly kỳ về nguồn gốc ra đời của nó đã biến "Cánh cổng Địa ngục" trở thành điểm đến thu hút đông đảo du khách ưa mạo hiểm và những người tò mò về bí ẩn của thế giới.

Miệng hố Darvaza, hay còn gọi là "Cánh cửa địa ngục", luôn bao trùm trong màn sương bí ẩn, bởi lẽ không một tài liệu chính thức nào ghi lại sự hình thành của nó. Chưa từng có nhân chứng nào kể lại câu chuyện về thời khắc miệng hố khổng lồ này xuất hiện giữa sa mạc Karakum rộng lớn. Tuy nhiên, giữa muôn vàn giả thuyết, hai câu chuyện được nhắc đến nhiều nhất, hé lộ phần nào nguồn gốc của "Cánh cửa địa ngục".

Một trong số đó, và cũng là lời giải thích phổ biến nhất, cho rằng Darvaza là nơi xảy ra một tai nạn khoan thăm dò khí đốt của Liên Xô vào những năm 1970. Theo đó, trong quá trình khai thác, các kỹ sư đã vô tình chạm phải một hang động ngầm khổng lồ. Mặt đất bất ngờ sụp đổ, nuốt chửng toàn bộ thiết bị và máy móc, khiến những người có mặt phải bỏ chạy tán loạn.

Nhằm ngăn chặn luồng khí độc rò rỉ ra môi trường xung quanh, các kỹ sư đã quyết định châm lửa thiêu đốt miệng hố. Tuy nhiên, ngọn lửa bùng cháy dai dẳng suốt nhiều thập kỷ sau đó đã vượt xa dự tính ban đầu của họ.

Giới địa chất học cho rằng miệng hố Darvaza được phát hiện vào thập niên 60 của thế kỷ trước. Tuy nhiên, phải đến tận những năm 1980, người ta mới quyết định châm lửa đốt hố, nhằm ngăn chặn khí metan rò rỉ, gây nguy hiểm cho cộng đồng dân cư lân cận.

Nỗ lực dập tắt lửa

Vào năm 2010, Tổng thống Turkmenistan Gurbanguly Berdymukhamedov đã đề nghị các nhà khoa học nghiên cứu cách để dập tắt ngọn lửa ở khu vực này.

Thế nhưng, điều đó dường như bất khả thi. Chỉ cần một kẽ hở nhỏ là khí đốt có thể thoát ra và bốc cháy trở lại dù toàn bộ miệng hố có được lấp kín đi chăng nữa.

Bước sang năm 2022, Tổng thống khẳng định một lần nữa rằng việc dập tắt “Cánh cổng địa ngục” này vẫn sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe cư dân và môi trường. Người dân ở thị trấn Darvaza (hay Derweze) gần đó sẽ chịu ảnh hưởng bởi ngọn lửa bất tận liên tục giải phóng khí metan vào khí quyển.

Ngoài ra, Tổng thống cũng nhận định rằng miệng hố này đang làm tài nguyên thiên nhiên quốc gia bị lãng phí. Turkmenistan có thể khai thác khí đốt tự nhiên làm nhiên liệu và cải thiện kinh tế nếu dập tắt được ngọn lửa này. Đây là quốc gia có trữ lượng khí đốt tự nhiên lớn thứ 4 trên thế giới.

Vào năm 2013, nhà thám hiểm George Kourounis đã làm nên lịch sử khi trở thành người đầu tiên dám đặt chân xuống "cánh cửa địa ngục" Darvaza. Trong cuộc thám hiểm đầy mạo hiểm này, Kourounis chỉ có vỏn vẹn 17 phút để leo xuống độ sâu hơn 30 mét, thu thập dữ liệu khí và mẫu đất trước khi được kéo lên khỏi miệng hố.

Kourounis chia sẻ rằng, ngay khi ông đào đất để lấy mẫu vật, những ngọn lửa mới bất ngờ bùng lên từ lòng đất. Thậm chí, chỉ một vết nứt nhỏ xíu mới xuất hiện trên bề mặt cũng đủ để khí gas phun trào và bốc cháy dữ dội. Điều này cho thấy trữ lượng khí gas bên dưới "cánh cửa địa ngục" vẫn còn rất dồi dào và sức nóng tại đây là không thể tưởng tượng nổi.

Nửa thế kỷ trôi qua, "cánh cửa địa ngục" vẫn bùng cháy dữ dội, không có dấu hiệu ngừng nghỉ. Ngọn lửa ma quái dường như thách thức thời gian, khiến người ta không khỏi kinh ngạc và tò mò về sức mạnh bí ẩn ẩn sâu trong lòng đất. Liệu ngọn lửa này sẽ cháy đến bao giờ? Bao nhiêu khí gas vẫn còn bên dưới, chờ đợi ngày bùng phát? Không ai có câu trả lời.

Các chuyên gia đều đồng tình rằng, mọi nỗ lực dập tắt "cánh cửa địa ngục" đều là một canh bạc đầy rủi ro. Nguy hiểm, tốn kém và khó có thể thành công. Có lẽ, giải pháp tốt nhất lúc này là "bình tĩnh quan sát".

Và cứ thế, miệng hố Darvaza vẫn tồn tại như một điểm đến hấp dẫn, kích thích trí tò mò của những du khách ưa mạo hiểm, những người khao khát được tận mắt chứng kiến "cánh cửa địa ngục" - một nơi độc đáo và bí ẩn bậc nhất thế giới.

Turkmenistan – một cái tên có lẽ còn khá xa lạ với nhiều người, là một quốc gia Trung Á với những nét độc đáo đầy bí ẩn. Từng là một phần của Con đường Tơ lụa huyền thoại, Turkmenistan ngày nay nổi tiếng với những sa mạc cát trải dài bất tận, những di tích lịch sử cổ kính và nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc.

Đất nước này còn được biết đến với trữ lượng khí tự nhiên khổng lồ, kiến trúc lộng lẫy mang đậm phong cách Hồi giáo và những phong tục tập quán đặc sắc. Nếu bạn đang tìm kiếm một điểm đến mới lạ, hứa hẹn những trải nghiệm khám phá độc đáo, Turkmenistan chắc chắn là một lựa chọn không thể bỏ qua.