Tiềm năng đón khách quốc tế rất lớn
Báo cáo của Sở Du lịch tỉnh Khánh Hòa cho thấy, du lịch tàu biển quốc tế tại Nha Trang - Khánh Hòa đã có sự phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch COVID-19. Trong hai năm gần đây, lượng khách du lịch quốc tế đến với Nha Trang - Khánh Hòa bằng tàu biển tăng trưởng đáng kể. Sản phẩm du lịch đặc sắc này không chỉ thu hút du khách mà còn góp phần quảng bá hình ảnh du lịch Nha Trang - Khánh Hòa đến bạn bè quốc tế.

Năm 2023, tỉnh đã đón 25 chuyến tàu với 45.874 lượt khách. Con số này tiếp tục tăng mạnh trong 6 tháng đầu năm 2024 với 27 chuyến tàu và hơn 55.516 lượt khách. Dự kiến, đà tăng trưởng này sẽ tiếp tục được duy trì với 17 chuyến tàu biển quốc tế đến Khánh Hòa trong ba tháng cuối năm.
Tuy nhiên, du lịch tàu biển Khánh Hòa đang đối mặt với thách thức lớn khi Cảng Nha Trang tạm ngưng đón khách để nâng cấp. Điều này đã dẫn đến việc nhiều hãng tàu biển quốc tế buộc phải hủy chuyến đến Nha Trang - Khánh Hòa.
Cụ thể, Công ty TNHH hàng hải đại lý Hải Đăng Nha Trang đã thông báo hủy 13 chuyến tàu. Tình hình này dự kiến sẽ còn tiếp diễn trong những tháng đầu năm 2025, gây ảnh hưởng không nhỏ đến ngành du lịch tàu biển của địa phương.
Trong bối cảnh chưa có phương án thay thế Cảng Nha Trang, Công ty TNHH dịch vụ vận tải hàng Hải Thiên Ý đang xem xét khả năng hủy toàn bộ các chuyến tàu biển dự kiến trong năm 2025.
Các công ty lữ hành quốc tế, doanh nghiệp và đại lý chuyên đón khách tàu biển đang kêu gọi tỉnh Khánh Hòa và Sở Du lịch nhanh chóng tìm ra giải pháp tối ưu để các tàu năm sao quốc tế có thể cập bến, thay thế cho Cảng Nha Trang đang tạm ngừng hoạt động. Họ cảnh báo rằng, việc chậm trễ trong việc này có thể dẫn đến sự sụt giảm nghiêm trọng về lượng khách quốc tế, thậm chí Khánh Hòa có nguy cơ mất hẳn dòng khách hạng sang này.
Cần có điểm đến thay thế
Nhằm giải quyết vấn đề đón khách tàu biển quốc tế, Sở Du lịch tỉnh Khánh Hòa vừa kiến nghị UBND tỉnh xem xét một số địa điểm mới ở Nha Trang.
Về Cảng quốc tế Cam Ranh sở hữu hạ tầng đạt chuẩn quốc tế, thuận tiện cho tàu biển cỡ lớn cập cảng. Du khách lên xuống tàu dễ dàng, không cần trung chuyển.

Tuy nhiên, vị trí cảng cách xa trung tâm TP. Nha Trang (khoảng 60km) khiến thời gian di chuyển bằng đường bộ kéo dài (3-4 tiếng). Điều này gây khó khăn cho việc sắp xếp lịch trình tham quan, đặc biệt khi thời gian tàu neo đậu chỉ từ 8-10 tiếng. Thêm vào đó, việc chuyển hướng đón tàu biển quốc tế sang Cảng Cam Ranh trong thời gian ngắn là rất khó khăn do các hãng tàu thường bán vé tour trước 1-3 năm. Bên cạnh đó, việc này cũng phát sinh thêm chi phí và quy trình thủ tục còn phức tạp. Để khai thác hiệu quả Cảng quốc tế Cam Ranh, cần có kế hoạch dài hạn và giải quyết các vướng mắc về khoảng cách địa lý, chi phí và thủ tục hành chính.
Theo một số đơn vị lữ hành quốc tế, doanh nghiệp và đại lý chuyên đón khách tàu biển, hiện nay Nha Trang đang có Cảng Ana Marina (phường Vĩnh Hòa, Nha Trang) đạt tiêu chuẩn phục vụ tàu biển quốc tế. Tuy nhiên, hiện tại khu vực này chưa có khu neo đậu dành riêng. Tàu biển quốc tế chỉ có thể neo đậu tại khu neo đậu A (gần Cảng Nha Trang), cách Cảng Ana Marina hơn 4 hải lý. Khoảng cách này quá xa khiến việc trung chuyển khách bằng tàu nhỏ (tender) trở nên bất tiện.
Một đề xuất khác được các đơn vị du lịch đưa ra đó là Nha Trang có thể sử dụng cách mà Phú Quốc và Quảng Ninh là sử dụng những gì mà địa phương có, tức là sử dụng bến thủy nội địa.
Được biết, trước đây, Quảng Ninh và Phú Quốc không có không có cầu cảng để đón khách tàu biển. Để đón tàu khách quốc tế, hai địa phương này đã linh hoạt áp dụng giải pháp gia cố bến thủy nội địa tạm thời trong thời gian tàu cập cảng. Tuy nhiên, giải pháp này chỉ phù hợp với những nơi chưa có cảng quốc tế như Phú Quốc. Hiện tại, Quảng Ninh đã có cảng quốc tế nên không cần sử dụng đến bến thủy nội địa.
Thực tế cho thấy, việc tàu khách cập cảng bến thủy nội địa ở Phú Quốc vẫn đảm bảo an toàn cho du khách.
Trước tiềm năng phát triển du lịch đường thủy, đặc biệt là du lịch tàu biển, Khánh Hòa đang tích cực tìm giải pháp để nâng cao năng lực đón tiếp du khách quốc tế. Các doanh nghiệp và Sở Du lịch tỉnh đã kiến nghị UBND tỉnh Khánh Hòa một số giải pháp nhằm cải thiện hạ tầng và quy trình đón khách.
Bà Nguyễn Thị Lệ Thanh Giám đốc Sở Du lịch tỉnh Khánh Hòa cho biết Sở Du lịch đã đề nghị UBND tỉnh giao Sở GTVT chủ trì, phối hợp với Cảng vụ hàng hải Nha Trang và các đơn vị liên quan nghiên cứu, khảo sát Bến tàu du lịch Nha Trang. Mục tiêu là tìm kiếm các khu vực phù hợp để tiếp nhận tàu trung chuyển (tender) từ tàu biển quốc tế neo đậu tại các khu vực đã được công bố, nhằm đưa đón khách du lịch.
Đồng thời, Sở Du lịch cũng đề xuất UBND tỉnh yêu cầu Công ty Tân Cảng Cam Ranh báo cáo Bộ tư lệnh Vùng 4 Hải quân để tháo gỡ vướng mắc cho doanh nghiệp, đồng thời làm việc với các doanh nghiệp để đưa ra mức phí phù hợp. Về phía Công ty Tân Cảng Cam Ranh, cần chủ trì phối hợp với các đơn vị khai thác tàu biển quốc tế để thống nhất quy trình và điều kiện đón khách, đồng thời xây dựng kế hoạch đưa tàu biển quốc tế vào Cảng Cam Ranh.
Sở Du lịch cũng đề nghị Sở Giao thông Vận tải và Cảng vụ Nha Trang hướng dẫn Công ty Ana Marina Nha Trang làm các thủ tục cấp phép còn thiếu đối với bến du thuyền Ana Marina để sớm đưa tàu biển neo đậu tại đây.
Các kiến nghị này nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc đón và phục vụ tàu biển quốc tế, góp phần nâng cao sức cạnh tranh của du lịch Khánh Hòa trong việc thu hút du khách quốc tế đến với các sản phẩm du lịch đường thủy.