Không cầu kỳ hào nhoáng, nhưng mỗi chiếc bánh coóc mò nhỏ xinh lại gói ghém cả tâm tình và truyền thống lâu đời của người Tày nơi núi rừng Đông Bắc.
Bánh Coóc Mò là loại bánh truyền thống thường xuất hiện trong các dịp lễ tết, ngày đầy tháng, hay những buổi chợ phiên vùng cao. Tên gọi “Coóc Mò” trong tiếng Tày xuất phát từ hình dáng chiếc bánh được gói theo hình chóp nhọn giống như chiếc sừng bò – đơn giản mà gần gũi.
Bánh được làm từ gạo nếp cái hoa vàng, trộn cùng đỗ đen, đỗ xanh hoặc lạc, rồi gói khéo léo trong lá chuối hoặc lá chít. Khi luộc chín, bánh mang mùi thơm dịu nhẹ của lá, quyện cùng hương nếp dẻo, tạo nên một hương vị rất đặc trưng, không thể nhầm lẫn với bất kỳ món bánh nào khác.
Ở Bắc Kạn (nay thuộc tỉnh Thái Nguyên), bánh Coóc Mò được làm quanh năm, nhất là tại các xã có đông người Tày sinh sống như Ba Bể, Ngân Sơn, hay vùng hồ Ba Bể – nơi vẫn lưu giữ đậm nét truyền thống văn hóa.
Bánh Coóc Mò ăn ngon nhất là khi còn nóng, vừa vớt ra khỏi nồi luộc, để lại một chút nước trên lá gói. Khi bóc lớp lá chuối, lớp nếp dẻo bóng bẩy hiện ra, thơm phức, ấm nồng giữa tiết trời vùng cao se lạnh.
Thưởng thức bánh Coóc Mò đúng điệu là ăn kèm muối vừng, lạc giã nhỏ, hoặc chỉ đơn giản là cắn từng miếng bánh chấm muối rang. Vị bùi của đỗ/lạc, vị ngọt thanh của gạo nếp, hòa quyện cùng chút thơm thơm từ lá rừng, khiến món bánh này trở thành món ăn chơi, món quà quê đầy quyến rũ.
Không chỉ là món ăn thường nhật, bánh Coóc Mò còn mang nhiều giá trị tinh thần. Trong ngày đầy tháng của trẻ nhỏ, người Tày Bắc Kạn thường làm loại bánh này để chúc em bé hay ăn, chóng lớn. Với người dân, đây là món bánh mang ý nghĩa cầu mong sung túc, no đủ, đoàn kết, gắn bó như từng hạt gạo nếp dính chặt vào nhau.
Để thưởng thức bánh Coóc Mò đúng hương đúng vị, du khách có thể ghé các phiên chợ vùng cao hoặc làng bản của người Tày. Dưới đây là một số gợi ý:
Bánh Coóc Mò Bắc Kạn không chỉ là món ăn – đó còn là ký ức, là hơi ấm gia đình, là tinh thần đoàn kết của người Tày gửi gắm qua từng lớp lá, từng nắm gạo. Nếu có dịp ghé thăm vùng đất này, du khách đừng quên tìm mua vài chiếc bánh sừng bò – để giữ lại một chút hương vị núi rừng chân thật nhất.