Khám phá ngôi chùa cổ gần Hà Nội: Nơi giữ nhiều báu vật quý, có cả địa đạo dài 3km

Theo VietNamNet, chùa Bối Khê (thôn Song Khê, xã Tam Hưng, huyện Thanh Oai) được xem là một trong những di tích lịch sử, văn hóa và tâm linh tiêu biểu nhất của vùng đồng bằng Bắc Bộ. Với kiến trúc độc đáo, giá trị lịch sử lâu đời và nhiều cổ vật quý hiếm, ngôi chùa này đã được xếp hạng là Di tích quốc gia đặc biệt vào năm 2025.

Được xây dựng từ thời Trần, chùa Bối Khê có quy mô rộng lớn với tổng diện tích hơn 8.400m². Đây là một trong số ít những công trình Phật giáo cổ còn giữ lại được gần như nguyên vẹn kiến trúc và kết cấu truyền thống. Không gian chùa Bối Khê khá thoáng đãng và yên bình, là điểm đến tâm linh quen thuộc của nhiều người dân Hà Nội và vùng lân cận.

Theo chia sẻ của anh Nguyễn Văn Công - Trưởng ban tư vấn nghiên cứu nghi lễ chùa Bối Khê: “Chùa Bối Khê vừa thờ Phật, vừa thờ thánh (Đức thánh Nguyễn Bình An, dân gian gọi là Đức thánh Bối) nên sở hữu kiến trúc độc đáo”.

Chùa Bối Khê được thiết kế theo bố cục “nội công, ngoại quốc” – một kiểu kiến trúc phổ biến trong các công trình Phật giáo cổ. Điểm khác biệt đáng chú ý là chùa có tới 5 cổng (ngũ môn quan) thay vì chỉ 3 cổng như thường thấy ở các chùa khác. Ngoài ra gác chuông cũng đặc biệt với hai quả chuông lớn, mỗi quả cao khoảng 1m, đường kính 60cm.

Hai cụm kiến trúc chính trong quần thể là chùa Phật và điện Thánh. Khu chùa Phật bao gồm tiền đường, thiêu hương, thượng điện (Tam Bảo), hai dãy hành lang, mỗi bên có 9 gian đặt 18 pho tượng La Hán. Hậu đường nối liền với điện Thánh phía sau tạo thành kết cấu hình chữ “công”. Điện Thánh có kiến trúc chồng diêm hai tầng với tám mái cong đỡ bằng hệ thống đấu củng chạm khắc tinh xảo, được đánh giá là một tác phẩm nghệ thuật kiến trúc đặc sắc.

Bên trong chùa Bối Khê còn lưu giữ nhiều cổ vật có giá trị nghệ thuật và lịch sử như bệ đá hoa sen thời Trần, tượng Quan Âm 12 tay ngồi trên toà sen, các pho tượng thời Mạc và thời Lê, chân đèn đá, hai cây đèn gốm cổ và 22 đạo sắc phong từ các triều đại. Đặc biệt, chim thần Garuda bằng gỗ chạm tinh tế vẫn còn nguyên vẹn ở đầu đao thượng điện – một biểu tượng hiếm thấy trong kiến trúc Phật giáo Việt Nam.

Trong khuôn viên chùa còn có hai cây cổ thụ – một cây bồ đề và một cây đa trên 400 năm tuổi – được công nhận là cây di sản Việt Nam. Bên cạnh đó ba cây hoa sen đất trồng trong sân chùa cũng trở thành hình ảnh gắn liền với di tích này.

Điểm đặc biệt hiếm có của chùa Bối Khê là hệ thống địa đạo dài khoảng 3km, rộng 1 – 1,2m, cao 1,5 – 2m. Đây từng là nơi trú ẩn, chiến đấu của lực lượng du kích và người dân làng Bối Khê trong kháng chiến chống Pháp. Nhờ hệ thống này dân làng đã đẩy lùi được ba cuộc tấn công lớn từ thực dân Pháp. Hiện nay một phần địa đạo đã được khôi phục để phục vụ khách tham quan, trải nghiệm.

Lễ hội chùa Bối Khê diễn ra từ mùng 10 - 12 tháng Giêng âm lịch hàng năm thu hút đông đảo du khách và phật tử. Bên cạnh đó còn có các lễ hội truyền thống như lễ cầu mưa và tục kết chạ giữa hai làng Bối Khê - Tiên Lữ (xã Tiên Phương, huyện Chương Mỹ), góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa lâu đời của địa phương.