Don Quảng Ngãi - Đặc sản dân dã gây thương nhớ của miền Trung

Không cần cầu kỳ, don vẫn đủ sức khiến người ta nhớ mãi chỉ sau một lần thưởng thức. Chính sự mộc mạc ấy đã khiến don trở thành nét riêng trong văn hóa ẩm thực Quảng Ngãi. Với những ai yêu thích khám phá vùng đất và con người nơi đây, don là một trải nghiệm không nên bỏ lỡ.

Don là gì?

Với nhiều du khách đến từ miền Bắc hay miền Nam, cái tên “don” có thể còn lạ lẫm, thế nhưng với người dân miền Trung, đặc biệt là ở Quảng Ngãi, don không chỉ là một món ăn, đó còn là hương vị của ký ức, là dấu ấn tuổi thơ và là nét đậm đà trong những bữa cơm sum vầy bên gia đình.

Don là loài nhuyễn thể thuộc họ nhà hến, sinh sống ở các con sông và ẩn mình sâu dưới lớp cát mịn. Con don nhỏ bé chỉ chừng 2cm, mang hình dáng như hai nửa quả trám úp vào nhau với lớp vỏ mỏng màu xanh xám đặc trưng. Chúng thường cư ngụ tại hai dòng sông Trà Khúc và sông Vệ. Mùa don rộ nhất vào tháng 5 và tháng 6, khi ấy người dân lại lội xuống sông, cần mẫn cào cát, sàng lọc từng lớp phù sa để bắt don.

Nước luộc don có vị ngọt thanh tự nhiên, được tận dụng để nấu canh, nấu cháo hay làm nước dùng cho nhiều món ăn dân dã. Phần ruột don mềm ngọt cũng có thể chế biến thành nhiều món ngon mộc mạc mà quyến rũ, mang đậm hương vị quê nhà.

Những món ngon không thể bỏ lỡ từ don Quảng Ngãi

Don nước ăn kèm bánh tráng

Thịt don sau khi đãi sạch được cho lại vào nước luộc, nêm nếm cùng mắm, muối, hành lá, hẹ và không thể thiếu vài lát ớt xiêm cay nồng. Người Quảng Ngãi thường ăn don cùng bánh tráng nướng dày, có rắc vừng. Bẻ bánh thành từng miếng nhỏ, thả vào tô don nóng hổi để bánh mềm ra rồi dùng muỗng múc ăn kèm – một trải nghiệm ẩm thực đậm chất quê hương.

Canh don nấu rau

Mỗi bữa cơm quê mà có tô canh don, thêm chút thịt kho, rau luộc là đủ đầy hương vị thân thương. Ruột don được xào sơ với hành tím cho dậy mùi rồi đổ phần nước luộc vào, khi sôi chỉ cần cho rau vào là đã có ngay món canh ngọt lành, thanh mát. Don có thể kết hợp với nhiều loại rau như mồng tơi, cải ngọt, rau dền... đều rất hợp vị.

Don xào

Don xào là món ăn quen thuộc được nhiều người yêu thích nhờ hương vị đậm đà, hấp dẫn. Thịt don được xào cùng nước mắm, hạt nêm và một chút tiêu để tăng độ đậm vị. Khi gần chín, món ăn được thêm vào húng quế, ngò gai, lá chanh và đậu phộng giã dập tạo mùi thơm đặc trưng.

Một mẹo nhỏ giúp món don xào thêm ngon là để chảo nóng nhẹ đến khi hơi bén đáy giúp nguyên liệu dậy mùi hấp dẫn hơn. Khi ăn kèm với cơm trắng nóng, don xào trở thành món ăn “hao cơm” đúng nghĩa – đơn giản nhưng đầy cuốn hút.

Cháo don

Không thể không nhắc đến món cháo don – sự kết hợp hài hòa giữa vị ngọt thanh tự nhiên từ nước luộc don và vị bùi béo đặc trưng của thịt don xào. Cháo được nấu đến khi hạt gạo nhừ mềm sau đó cho thịt don xào sẵn vào đảo đều tay, cuối cùng rắc thêm hành lá, hành phi thơm lừng là đã có ngay một bát cháo don nóng hổi, thơm ngon.

Những địa điểm thưởng thức món don ở Quảng Ngãi

Don Cô Hường

• Địa chỉ: 47 Nguyễn Đình Chiểu, Quảng Phú, TP. Quảng Ngãi.
• Điện thoại: 0363 775 345.
• Giờ mở cửa: 14:00 – 18:00.

Quán don Gáo Dừa

• Địa chỉ: Xã Nghĩa Phú, Tư Nghĩa, Quảng Ngãi.
• Điện thoại: 0378 921 451.

Quán don Quảng Ngãi

• Địa chỉ: 26 Võ Thị Sáu, Chánh Lộ, TP. Quảng Ngãi.
• Điện thoại: 0961 390 420.
• Giờ mở cửa: 12:30 – 19:30.

Quán don Sông Trà

• Địa chỉ: 119 Chu Văn An, Nghĩa Lộ, TP. Quảng Ngãi.
• Giờ mở cửa: 07:00 – 23:00.

Don Quảng Ngãi không cầu kỳ, không sang trọng nhưng lại chứa đựng trọn vẹn cái hồn của ẩm thực miền Trung: mộc mạc, chân chất mà đậm đà khó quên. Nếu có dịp đặt chân đến vùng đất này, hãy thử một lần thưởng thức món don để cảm nhận được sự dung dị mà sâu lắng trong từng hương vị quê nhà.