Lễ hội vía Bà Chúa Xứ núi Sam là một trong những sự kiện văn hóa – tâm linh lớn nhất Nam Bộ, thu hút hàng triệu du khách hành hương mỗi năm. Không chỉ mang ý nghĩa tín ngưỡng sâu sắc, lễ hội còn là dịp để du khách khám phá nét đẹp truyền thống, hòa mình vào không gian linh thiêng và tận hưởng không khí nhộn nhịp của vùng Thất Sơn huyền bí. Hãy cùng tìm hiểu những điểm đặc sắc của lễ hội này qua bài viết dưới đây!
Lễ hội diễn ra tại miếu Bà Chúa Xứ núi Sam, một trong những địa điểm tâm linh nổi tiếng của tỉnh An Giang. Núi Sam, thuộc huyện Châu Đốc, là nơi có cảnh sắc thiên nhiên tuyệt đẹp và là điểm hành hương thu hút đông đảo người dân và du khách từ khắp nơi. Đây không chỉ là nơi thờ phụng Bà Chúa Xứ, mà còn là nơi diễn ra các hoạt động văn hóa đặc sắc trong lễ hội.

Lễ hội diễn ra hằng năm từ ngày 22 đến 27 tháng 4 âm lịch, trong đó ngày 25 là ngày chính lễ. Đây là thời điểm người dân khắp nơi quy tụ về miếu Bà để dâng lễ, cầu nguyện và tham gia các hoạt động văn hóa, tín ngưỡng mang đậm dấu ấn truyền thống của vùng đất An Giang.
Lễ hội miếu Bà Chúa Xứ núi Sam mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Người dân tham gia lễ hội với niềm tin vào sự linh thiêng của Bà Chúa Xứ, cầu mong sự che chở, bảo vệ và đem lại bình an, may mắn cho cuộc sống. Đây cũng là dịp để người dân bày tỏ lòng biết ơn đối với Bà và cầu xin cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, đất nước phát triển.

Lễ hội bà chúa xứ có những nghi thức gì? - Phần lễ
Một trong những nghi thức đặc biệt trong lễ hội là lễ tắm Bà. Đây là hoạt động quan trọng, thể hiện sự tôn kính đối với thần linh. Vào ngày lễ chính, tượng Bà Chúa Xứ sẽ được rước tượng bà từ bệ đá sa thạch năm xưa trên đỉnh núi Sam về miếu bà, đến đêm 23 rạng sáng 24/4 sẽ cử hành lễ Tắm bà. tắm bằng nước sạch, ngọc trai, hoa quả để tẩy rửa, thanh tẩy tượng Bà trước khi tiến hành các nghi thức khác.

Lễ thỉnh sắc ông Thoại Ngọc Hầu cũng là một nghi thức không thể thiếu trong lễ hội. Ông Thoại Ngọc Hầu là người có công trong việc khai hoang, xây dựng vùng đất Châu Đốc, và việc thỉnh sắc của ông tượng trưng cho sự tôn vinh công lao của vị tiền nhân này. Đoàn rước long trọng thỉnh sắc thần Thoại Ngọc Hầu và hai vị phu nhân từ lăng về miếu Bà
Lễ túc yết và xây chầu được tổ chức vào đêm 25 rạng sáng 26/4 âm lịch tại miếu Bà, với sự tham gia của các vị bô lão, chức sắc địa phương và đông đảo người dân. Nghi lễ này nhằm dâng lên Bà Chúa Xứ những lễ vật trang trọng, thể hiện sự thành tâm cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, cuộc sống an lành.
Phần đặc sắc trong nghi lễ là nghi thức xây chầu hát bội – một hình thức diễn xướng mang đậm tính văn hóa truyền thống Nam Bộ. Trong nghi thức này, các nghệ nhân hát bội sẽ trình diễn những trích đoạn kinh điển về lòng trung nghĩa, hiếu đạo và tinh thần yêu nước.

Lễ Chánh Tế là nghi thức quan trọng nhất trong lễ hội vía Bà Chúa Xứ, diễn ra vào rạng sáng ngày 26/4 Âm lịch. Buổi lễ được cử hành trang nghiêm với sự tham gia của ban tế lễ, đại diện chính quyền và đông đảo người dân, du khách. Lễ vật gồm heo quay, xôi, chè, trầu cau, hương hoa… được dâng lên Bà với lòng thành kính, cầu mong một năm mưa thuận gió hòa, cuộc sống bình an, thịnh vượng.
Sau khi các nghi thức chính hoàn tất, lễ Hồi Sắc được tổ chức để đưa sắc phong của Bà Chúa Xứ trở về nơi an vị, khép lại phần nghi lễ long trọng. Đây là thời khắc thể hiện sự tri ân và kính ngưỡng của cộng đồng đối với Bà, đồng thời cũng là lời tạ ơn thần linh đã ban phước lành. Người dân và du khách tham dự thường thành tâm khấn nguyện, xin lộc Bà để cầu may mắn, bình an.
Lễ hội bà Chúa Xứ có những hoạt động gì?- Phần hội
Trong suốt thời gian diễn ra lễ hội, các tiết mục nghệ thuật truyền thống như hát bội, múa lân, ca hát dân gian sẽ được trình diễn nhằm tạo không khí vui tươi và hấp dẫn cho lễ hội.

Các trò chơi dân gian như kéo co, đua thuyền, đấu vật, đập niêu đất... là những hoạt động được tổ chức để thu hút đông đảo người tham gia. Những trò chơi này không chỉ đem lại niềm vui cho người dân địa phương mà còn là điểm nhấn trong các lễ hội truyền thống.
Lễ hội vía Bà Chúa Xứ núi Sam không chỉ là dịp để người dân cầu bình an, may mắn mà còn là sự kiện văn hóa quan trọng, thể hiện nét đẹp tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Với những nghi thức trang nghiêm, lễ rước long trọng và không khí sôi động, lễ hội thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước. Sự kiện này góp phần gìn giữ truyền thống, kết nối cộng đồng và làm phong phú thêm đời sống tinh thần của người Việt.