Không chỉ mang vẻ đẹp yên bình, trong xanh, sông Hương còn lưu giữ nhiều câu chuyện về lịch sử và văn hóa. Đặc biệt, tên gọi “sông Hương” đã trở thành đề tài được nhắc đến trong văn chương, âm nhạc và cả trong ký ức của người dân nơi đây.
Có một số lý giải nổi bật về nguồn gốc cái tên Sông Hương, được nghiên cứu và truyền miệng qua nhiều thế hệ:
Nhà nghiên cứu Phan Thuận An, trong bài viết “Giá trị của sông Hương” đăng trên tạp chí Nghiên cứu và Phát triển số 11 (54) năm 2006, cho biết: “Xưa nay, người ta thường gọi tên một con sông bằng tên của vùng đất mà nó chảy qua. Vào các thời kỳ lịch sử nói trên, khi vùng đất ấy còn mang tên là huyện Kim Trà thì con sông chúng ta đang nói đến được gọi là sông Kim Trà. Sau đó, khi tên huyện đổi thành Hương Trà thì tên sông cũng đổi theo: sông Hương Trà”.
Cụ Vân Bình Tôn Thất Lương (1887 - 1951), tác giả bài Hương Giang hành đã cho biết nguồn gốc của mùi thơm đó khi nói về con sông xinh đẹp này: “Hương Giang phát nguyên từ hai nguồn tả, hữu trạch nguyên ở miền thượng lưu tỉnh Thừa Thiên, quanh co gành bãi ruộng vườn, chảy lần qua kinh thành, đến cửa Thuận An rồi ra Đông Hải. Hai bên bờ tả hữu trạch có giống “Thạch xương bồ” là một vị thuốc trường sanh, có mùi thơm, mọc hai bên bờ khe, nước khe lần hóa ra thơm. Hương giang (sông Thơm) bởi đó mà có danh vậy”.
Một trong những trải nghiệm thú vị và được nhiều du khách lựa chọn khi đến Huế chính là du thuyền trên sông Hương. Ngồi trên chiếc thuyền rồng, bạn sẽ được thả hồn theo dòng nước êm đềm, chiêm ngưỡng vẻ đẹp cổ kính của cầu Trường Tiền, chùa Thiên Mụ hay những mái nhà vườn xanh mướt ven bờ.
Vào buổi chiều, khi hoàng hôn buông xuống, mặt nước ánh lên sắc vàng cam rực rỡ, tạo nên khung cảnh lãng mạn khó quên. Còn nếu chọn du thuyền vào buổi tối, bạn sẽ được ngắm thành phố lung linh ánh đèn phản chiếu trên mặt sông, mang lại một trải nghiệm vừa nên thơ vừa huyền ảo.
Một trải nghiệm đậm chất văn hóa cố đô là thưởng thức ca Huế ngay trên dòng sông. Tiếng đàn, tiếng hát mượt mà vang lên giữa không gian tĩnh lặng, đưa du khách hòa vào âm nhạc cung đình xưa. Nhiều chương trình còn kết hợp thả hoa đăng, khiến chuyến đi thêm phần ý nghĩa và thiêng liêng.
Với những ai thích vận động, chèo SUP trên sông Hương mang lại cảm giác mới lạ và thư giãn. Đứng trên ván giữa dòng nước êm đềm, bạn vừa rèn luyện thể lực, vừa chiêm ngưỡng cảnh quan thành phố. Bình minh và hoàng hôn là thời điểm lý tưởng để kết hợp trải nghiệm và lưu giữ những bức ảnh đẹp.
Ven bờ sông Hương có nhiều bãi cỏ xanh mát, là điểm dừng chân lý tưởng để nghỉ ngơi và chụp hình. Không gian thoáng đãng, ánh sáng tự nhiên cùng mặt nước phẳng lặng tạo nên khung cảnh nên thơ. Đây là địa điểm được giới trẻ yêu thích để check-in và cảm nhận trọn vẹn vẻ yên bình của dòng sông.
Như vậy, sông Hương không chỉ là một con sông lớn nhất Huế về mặt địa lý, mà còn là biểu tượng tinh thần của người dân cố đô. Cái tên "Hương" không chỉ đến từ hương thơm của hoa cỏ mà còn là sự kết tinh của lịch sử và văn hóa. Khám phá sông Hương là khám phá vẻ đẹp, sự lãng mạn và chiều sâu tâm hồn của một vùng đất cổ kính.