Khám phá những dấu ấn văn hóa qua các làng nghề truyền thống tại Khánh Hòa

Bên cạnh những thắng cảnh nổi tiếng, Khánh Hòa còn gìn giữ nhiều làng nghề truyền thống giàu bản sắc văn hóa dân gian, tạo nên nét quyến rũ riêng thu hút du khách trong và ngoài nước. Dưới đây là ba làng nghề tiêu biểu nhất mà bạn không nên bỏ lỡ khi đến vùng đất này.

Làng gốm Lư Cấm

Nằm ở phường Ngọc Hiệp, cách trung tâm Nha Trang khoảng 4 km, làng gốm Lư Cấm đã tồn tại hơn 200 năm và là một trong những làng nghề truyền thống tiêu biểu của Khánh Hòa. Gốm ở đây được làm từ đất sét Vĩnh Thạnh có màu đỏ, hồng tươi đẹp mắt. Sản phẩm đa dạng như lu, vại, lò, bình… đều mang vẻ mộc mạc, bền chắc và đậm dấu ấn thủ công.

Không chỉ là nơi lưu giữ tinh hoa nghề gốm, Lư Cấm còn là điểm dừng chân hấp dẫn trong các tour du lịch Nha Trang. Du khách có thể trực tiếp tham gia trải nghiệm làm gốm như nhào đất, tạo dáng, đưa đất vào khuôn… để tự tay tạo nên những tác phẩm mang dấu ấn cá nhân.

Làng nghề chế tác đá mỹ nghệ Phong Phú 1

Tại xã Ninh Giang, huyện Ninh Hòa, nghề chế tác đá mỹ nghệ đã hình thành từ hơn 50 năm trước. Trải qua nhiều giai đoạn thăng trầm, khi các sản phẩm gia dụng truyền thống dần không còn phù hợp với nhu cầu hiện đại, những người thợ trong làng đã chủ động học hỏi kỹ thuật điêu khắc mỹ nghệ để chuyển hướng sang chế tác đá mỹ nghệ – một bước ngoặt giúp làng nghề hồi sinh và phát triển mạnh mẽ.

Ngày nay, làng Phong Phú 1 sở hữu đội ngũ nghệ nhân có tay nghề cao, tạo ra những sản phẩm tinh xảo, đậm chất văn hóa dân tộc như tượng đá, đèn đá, lục bình, cóc ngậm tiền... Bên cạnh đó là các sản phẩm độc đáo như bồn tắm đá, đi-văng đá hay bộ đàn đá đôn nấm. Từ đôi bàn tay khéo léo và khối óc sáng tạo, người thợ nơi đây đã góp phần làm phong phú đời sống mỹ thuật đương đại, đồng thời gìn giữ và phát huy giá trị truyền thống của quê hương.

Làng nghề dệt chiếu cói Mỹ Trạch

Tọa lạc tại xã Ninh Hà, thị xã Ninh Hòa, làng Mỹ Trạch từ lâu đã nổi tiếng với nghề dệt chiếu truyền thống. Chiếu Mỹ Trạch được đánh giá cao nhờ vào chất lượng sợi cói bền, đẹp và kỹ thuật dệt điêu luyện được lưu truyền qua nhiều thế hệ. Không chỉ là sản phẩm tiêu dùng, mỗi tấm chiếu còn chứa đựng tâm huyết, sự khéo léo và tinh thần gìn giữ nghề của những người thợ lành nghề nơi đây.

Dù cuộc sống hiện đại khiến nghề dệt chiếu không còn giữ được ánh hào quang như xưa, người dân Mỹ Trạch vẫn kiên trì bám nghề, xem đó như một phần máu thịt của quê hương. Nghề dệt chiếu ở đây không chỉ đơn thuần là kế sinh nhai mà còn là biểu tượng văn hóa truyền thống, là niềm tự hào được hun đúc từ bao đời, góp phần giữ gìn bản sắc làng quê Việt.

Làng nghề trồng hoa cúc Ninh Giang

Ẩn mình bên Quốc lộ 1, làng hoa Phong Phú 2 (phường Ninh Giang, thị xã Ninh Hòa) được mệnh danh là “ngôi làng của mùa xuân” – nơi mỗi độ Tết đến, hàng ngàn chậu hoa cúc rực rỡ lại theo chân thương lái tỏa đi khắp cả nước, thậm chí sang tận Campuchia.

Hoa cúc Ninh Giang nổi bật bởi sắc vàng tươi sáng, bông to, lâu tàn, lá dày xanh mướt, chậu hoa được tạo dáng cân đối và đầy đặn, tượng trưng cho sự viên mãn, sum vầy. Chính những đặc điểm vượt trội này đã giúp hoa cúc nơi đây chiếm được cảm tình của người tiêu dùng, vượt qua cả những vùng trồng hoa truyền thống ở miền Tây Nam Bộ.

Nhờ kinh nghiệm dày dặn và kỹ thuật ngày càng tinh tế, người trồng hoa Ninh Giang có thể điều chỉnh thời điểm nở hoa đúng dịp Tết, giữ được màu sắc rực rỡ và độ bền của hoa. Vào những ngày giáp Tết, làng hoa rộn ràng không khí lao động, từng luống cúc rực rỡ dưới nắng vàng như báo hiệu một mùa xuân an vui đang gõ cửa. Hoa cúc Ninh Giang, cùng với mai, đào, hồng…, góp phần điểm tô sắc xuân thêm phần tươi thắm, rộn ràng.

Làng nghề đan giỏ Suối Cát

Từ một nghề phụ trong lúc nông nhàn, đan giỏ cần xé ở thôn Suối Cát (huyện Cam Lâm, Khánh Hòa) nay đã trở thành nguồn thu nhập chính của nhiều hộ dân nơi đây. Những chiếc giỏ mộc mạc được làm từ lồ ô, giang, mây và tre đá – những vật liệu thân thuộc của núi rừng – trải qua quá trình chế biến tỉ mỉ: từ chẻ, vót đến đan thành hình.

Trước kia, tất cả công đoạn đều làm bằng tay, nhưng nay nhờ có sự hỗ trợ của máy móc, người làm nghề đỡ vất vả hơn mà năng suất vẫn được đảm bảo. Để hoàn thành một chiếc giỏ cần xé, phải có sự phối hợp của nhiều bàn tay: Người làm đáy, người đan thân, người tạo đường léo, viền miệng, quai và nẹp vành…

Làng nghề đúc đồng Phú Lộc Tây

Nằm yên bình bên dòng sông Cái, làng đúc đồng Phú Lộc Tây (Khánh Hòa) là một trong những điểm sáng văn hóa nghề truyền thống của miền Trung. Hiện có khoảng 60 hộ dân gắn bó với nghề, làng chuyên đúc các sản phẩm phục vụ thờ cúng như chân đèn, lư hương…

Dưới bàn tay tài hoa của các nghệ nhân, những vật dụng tưởng chừng đơn giản được thổi hồn nghệ thuật, trở thành món đồ trang trí mang giá trị tâm linh và thẩm mỹ cao. Đến với Phú Lộc Tây, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng những sản phẩm đồng tinh xảo mà còn có cơ hội quan sát quy trình chế tác công phu: từ tạo khuôn, nấu chảy kim loại đến rót đồng vào khuôn, tất cả đều đòi hỏi sự chính xác và kinh nghiệm lâu năm.