Ghé thăm đền Sòng Sơn Thanh Hoá - Dấu ấn văn hóa tâm linh Việt

Đền Sòng Sơn là một trong những điểm đến tâm linh nổi bật của xứ Thanh, mang đậm màu sắc văn hóa truyền thống. Gắn liền với truyền thuyết linh thiêng về Mẫu Liễu Hạnh – một trong “Tứ Bất Tử” của văn hóa dân gian Việt Nam – ngôi đền không chỉ là nơi chiêm bái mà còn là biểu tượng văn hóa tâm linh đặc sắc của vùng Bắc Trung Bộ, đặc biệt là Thanh Hóa.

Đền Sòng Sơn ở đâu Thanh Hóa?

• Địa chỉ: Phường Bắc Sơn, Thị xã Bỉm Sơn, tỉnh Thanh Hóa

Đền Sòng Sơn là một trong những điểm đến văn hóa tâm linh nổi bật, thu hút đông đảo du khách và phật tử khi về thăm Thanh Hóa. Ngôi đền còn được gọi là Sùng Sơn hay Sùng Trân Miếu, xưa kia tọa lạc tại trang Phú Dương, xã Cổ Đam, huyện Tống Sơn, phủ Hà Trung – nay thuộc địa phận Thị xã Bỉm Sơn.

Theo quan niệm dân gian, Đền Sòng được xem là ngôi đền thiêng bậc nhất xứ Thanh, nơi thờ phụng Mẫu Liễu Hạnh – một trong “Tứ Bất Tử” của tín ngưỡng dân gian Việt. Với giá trị tâm linh và kiến trúc độc đáo, ngôi đền đã được xếp hạng Di tích Lịch sử – Văn hóa cấp Quốc gia, trở thành biểu tượng tín ngưỡng đặc sắc của vùng đất Thanh Hóa.

Di chuyển tới đền Sòng Sơn

Đền Sòng Sơn nằm cách trung tâm thành phố Thanh Hóa khoảng 40km, thuộc địa phận thị xã Bỉm Sơn. Với quãng đường này, bạn có thể dễ dàng di chuyển bằng xe máy, ô tô cá nhân hoặc taxi, mất khoảng 45 phút đến 1 giờ tùy theo phương tiện và tình hình giao thông.

Từ trung tâm thành phố, bạn có thể sử dụng Google Maps để tra cứu lộ trình nhanh nhất hoặc tham khảo tuyến đường gợi ý như sau: Xuất phát từ Công viên Hội An → đi theo Quốc lộ 1A → rẽ vào đường Bà Triệu → tiếp tục di chuyển đến phường Bắc Sơn, thị xã Bỉm Sơn, nơi tọa lạc Đền Sòng Sơn.

Cung đường khá dễ đi và thuận tiện, thích hợp cho cả du khách địa phương lẫn những ai lần đầu ghé thăm vùng đất linh thiêng này.

Đền Sòng Sơn thờ ai?

Đền Sòng Sơn là nơi tôn thờ Mẫu Liễu Hạnh – một trong “Tứ Bất Tử” của tín ngưỡng dân gian Việt Nam và là vị thần chủ trong hệ thống thờ Mẫu Tam phủ. Theo truyền thuyết, Mẫu Liễu Hạnh chính là Tiên chúa Quỳnh Nương, con gái Ngọc Hoàng Thượng Đế. Vì phạm lỗi trên thiên giới, bà bị giáng xuống trần gian và đầu thai vào gia đình họ Lê tại xã An Thái, huyện Thiên Bản, phủ Nghĩa Hưng (nay thuộc huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định), mang tên Giáng Tiên.

Trải qua ba lần trích giáng, Mẫu Liễu Hạnh được phép ở lại hạ giới mãi mãi. Với pháp lực thần thông, bà vân du khắp nơi, ban phúc cho người hiền đức, trừng trị kẻ gian ác. Trong hành trình hóa thân, bà từng xuất hiện nhiều lần tại vùng núi Sòng Sơn và Tam Điệp, nơi bà trợ giúp người dân qua đèo Ba Dội, dạy cách đào giếng, trồng dâu, nuôi tằm, dệt vải – những việc làm thể hiện tấm lòng từ mẫu với nhân dân.

Cảm kích trước công đức của bà, người dân làng Cổ Đam (nay thuộc phường Bắc Sơn, thị xã Bỉm Sơn) đã lập đền thờ theo lời báo mộng, gọi là đền Sùng Trân – còn được biết đến với tên Sùng Sơn. Ngôi đền không chỉ là nơi chiêm bái linh thiêng mà còn là minh chứng sống động cho tín ngưỡng thờ Mẫu – một di sản văn hóa phi vật thể đặc sắc của người Việt.

Lịch sử thăng trầm của đền Sòng Sơn

Thời điểm khởi công chính xác của đền Sòng Sơn hiện vẫn chưa được xác định rõ qua tài liệu chính thống. Tuy nhiên, theo truyền thuyết dân gian được lưu truyền tại làng Cổ Đam (nay thuộc phường Bắc Sơn, thị xã Bỉm Sơn), vào thời Vĩnh Tộ triều Lê (1619–1628), một ông lão trong làng đã được Tiên chúa Liễu Hạnh báo mộng về việc xây dựng ngôi đền.

Sáng cuối tháng Giêng, theo lời căn dặn, ông lão mang theo gậy tre đến khu đất hiện là Đền Sòng, cắm xuống, thắp hương và cầu khấn. Không lâu sau, điều kỳ diệu xảy ra: cây gậy tre bén rễ, mọc măng và trở nên xanh tốt. Người dân tin rằng đó là điềm linh ứng, là nơi Mẫu hiển thánh, nên đã cùng nhau dựng đền thờ để bày tỏ lòng tôn kính.

Trải qua hàng trăm năm, đền Sòng Sơn đã nhiều lần được trùng tu, tôn tạo: vào thời vua Lê Hiển Tông (niên hiệu Cảnh Hưng), năm Duy Tân thứ sáu (1912), năm Khải Định thứ tư (1919), năm Bảo Đại thứ ba (1928), và gần nhất là năm 1939. Dù bao biến thiên lịch sử, đền vẫn giữ được vẻ trang nghiêm, linh thiêng, trở thành biểu tượng tâm linh bền vững của xứ Thanh.

Khám phá những gì tại đền Sòng Sơn

Chiêm ngưỡng kiến trúc đền mẫu đặc sắc tại đền Sòng Sơn

Tọa lạc trên một thế đất cao, quay mặt về hướng Tây Bắc, đền Sòng Sơn được xây dựng theo phong cách kiến trúc truyền thống Việt Nam với bố cục ba gian gồm Tiền Đường, Trung Đường và Hậu Cung. Các gian đền được nối tiếp hài hòa, tạo nên không gian thờ phụng trang nghiêm nhưng gần gũi.

Điểm nhấn kiến trúc nằm ở những cột đá lớn chạm khắc tinh xảo cùng các hoành phi, câu đối sắc nét, ca ngợi công đức và linh thiêng của Thánh Mẫu Liễu Hạnh. Nội thất được sơn son thếp vàng rực rỡ, kết hợp hoa văn mềm mại tạo nên không khí linh thiêng, huyền bí, thu hút du khách ngay từ ánh nhìn đầu tiên.

Nguyện cầu bình an tại đền Sòng Sơn

Là một trong những đền thiêng bậc nhất xứ Thanh, đền Sòng Sơn từ lâu đã trở thành điểm đến tâm linh quen thuộc với du khách thập phương. Vào mỗi dịp đầu năm hoặc các ngày lễ lớn, nơi đây đón hàng ngàn lượt người đến chiêm bái, dâng hương cầu an, mong ước một năm bình an, may mắn và hạnh phúc.

Tham dự lễ hội đền Sòng Sơn – Ba Dội rực rỡ sắc màu

Diễn ra từ ngày 24 đến 26 tháng 2 Âm lịch hằng năm, lễ hội đền Sòng Sơn – Ba Dội là sự kiện văn hóa tâm linh lớn, kết hợp hài hòa giữa phần lễ trang nghiêm và phần hội sôi động.

Phần lễ bao gồm các nghi thức dâng hương, rước Thánh Mẫu, tế lễ truyền thống. Trong khi đó, phần hội rộn ràng với nhiều hoạt động đặc sắc như biểu diễn chầu văn, hầu đồng, thi nấu cơm, kéo co, cờ tướng,… Không khí lễ hội náo nhiệt nhưng vẫn giữ được vẻ trang nghiêm, mang đậm bản sắc dân gian Việt Nam.

Lễ hội khép lại với nghi thức rước bóng Thánh Mẫu – một trong những nét đặc trưng, thiêng liêng nhất, để lại nhiều ấn tượng sâu sắc trong lòng người tham dự. Đây là dịp không chỉ để tỏ lòng thành kính với bậc Thánh Mẫu mà còn để hòa mình vào không gian văn hóa truyền thống đậm đà bản sắc của xứ Thanh.