Thành cổ Luy Lâu: Di tích ngàn năm giữa lòng Bắc Ninh

Với niên đại hơn 2000 năm, Luy Lâu không chỉ là một trong những đô thị cổ nhất Việt Nam mà còn từng là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa và tôn giáo lớn của nước ta trong suốt một thời kỳ dài.

Dấu ấn vàng son của một trung tâm cổ xưa

Lịch sử ghi nhận, Luy Lâu (còn có các tên gọi khác như Siêu Loại, Lũng Khê) từng là trụ sở của quận Giao Chỉ và sau đó là Giao Châu dưới thời Bắc thuộc. Đây không chỉ là một trung tâm hành chính, quân sự quan trọng mà còn là một thương cảng sầm uất, điểm giao thoa của nhiều nền văn hóa, đặc biệt là sự du nhập và phát triển rực rỡ của Phật giáo. 

Nhiều nhà nghiên cứu khẳng định Luy Lâu chính là một trong những cái nôi của Phật giáo Việt Nam, nơi các nhà sư Ấn Độ và Trung Á đầu tiên đặt chân đến và truyền bá đạo Phật.

Khám phá kiến trúc thành cổ Luy Lâu

Dù trải qua bao thăng trầm của lịch sử và sự tàn phá của thời gian, những dấu tích còn lại của thành cổ Luy Lâu vẫn phần nào hé lộ quy mô và tầm vóc của một đô thị cổ. Thành được xây dựng bằng đất, có cấu trúc hình chữ nhật với chu vi ước tính hơn 2km. Xung quanh thành là hệ thống hào nước sâu và rộng, đóng vai trò phòng thủ quan trọng.

Các cuộc khai quật khảo cổ tại Luy Lâu đã phát hiện vô số hiện vật quý giá, minh chứng cho một đời sống đô thị sôi động và trình độ phát triển cao. Các di vật bao gồm vật liệu kiến trúc như gạch, ngói, các loại đồ gốm sứ gia dụng, công cụ sản xuất bằng kim loại, và đặc biệt là hàng ngàn mảnh khuôn đúc trống đồng Đông Sơn. Những phát hiện này không chỉ khẳng định vai trò trung tâm sản xuất của Luy Lâu mà còn cung cấp những tư liệu quý báu về kỹ thuật đúc đồng của người Việt cổ.

Bên cạnh những dấu tích thành quách, khu vực Luy Lâu còn nổi tiếng với hệ thống chùa chiền cổ kính, tiêu biểu nhất là chùa Dâu (Diên Ứng tự) – được coi là ngôi chùa cổ nhất Việt Nam. Cùng với chùa Đậu, chùa Tướng, chùa Dàn, chùa Tổ và các đền thờ, Luy Lâu tạo thành một quần thể di tích Phật giáo linh thiêng, thu hút đông đảo Phật tử và du khách thập phương.

Những trải nghiệm không nên bỏ qua khi tới thành cổ Luy Lâu

Thành cổ Luy Lâu đã được công nhận là Di tích lịch sử văn hóa cấp Quốc gia từ năm 1964. Ngày nay, Luy Lâu không chỉ là một địa điểm nghiên cứu quan trọng của các nhà sử học, khảo cổ học mà còn là một điểm đến hấp dẫn trong hành trình khám phá vùng đất Kinh Bắc.

Đến với Luy Lâu, du khách sẽ có cơ hội:

• Tìm hiểu lịch sử: Khám phá những câu chuyện về một trung tâm chính trị, kinh tế và tôn giáo quan trọng trong lịch sử Việt Nam.
• Chiêm ngưỡng kiến trúc cổ: Quan sát những dấu tích còn lại của thành lũy, hào nước và các công trình kiến trúc cổ xưa.
• Tham quan các di tích Phật giáo: Viếng thăm chùa Dâu và các ngôi chùa cổ khác trong quần thể di tích, cảm nhận không khí trang nghiêm và tìm hiểu về sự khởi nguồn của Phật giáo tại Việt Nam.

Hướng dẫn tham quan Thành cổ Luy Lâu

• Vị trí: Thành cổ Luy Lâu tọa lạc tại Thanh Khương, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh, cách trung tâm thành phố Bắc Ninh không xa.
• Di chuyển: Du khách có thể dễ dàng di chuyển đến Luy Lâu bằng xe máy hoặc ô tô. Thời điểm tham quan: Luy Lâu có thể được tham quan vào bất kỳ thời điểm nào trong năm. Tuy nhiên, để trải nghiệm không khí lễ hội đặc sắc, du khách nên đến vào dịp Lễ hội chùa Dâu.
• Lưu ý: Khi tham quan các đền chùa, du khách nên ăn mặc lịch sự, giữ gìn trật tự và vệ sinh chung.

Thành cổ Luy Lâu, với những giá trị lịch sử và văn hóa vô giá, là một minh chứng sống động cho một thời kỳ huy hoàng trong quá khứ của dân tộc. Một chuyến hành hương về Luy Lâu không chỉ là cơ hội để khám phá một di tích ngàn năm mà còn là dịp để mỗi người con đất Việt thêm trân trọng và tự hào về cội nguồn văn hiến của mình.