Tuy làm từ thiện là nghĩa cử cao đẹp, song thực tế cho thấy, nhiều vùng sâu, vùng xa đã có những bước chuyển mình mạnh mẽ, thoát nghèo bền vững nhờ phát triển du lịch cộng đồng.
Chính vì vậy, du lịch tình nguyện đang được xem là một hình thức hiệu quả để phát triển các dự án du lịch cộng đồng, mang lại lợi ích bền vững cho người dân địa phương. Nói cách khác, thay vì chỉ đơn thuần "cho con cá", du lịch tình nguyện sẽ "trao cần câu" cho đồng bào, giúp họ tự tạo ra nguồn thu nhập ổn định từ chính những tiềm năng du lịch của quê hương mình.

Việc hỗ trợ tiền bạc, vật chất cho đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) gặp khó khăn hay chịu ảnh hưởng bởi thiên tai, thảm họa là hành động vô cùng quý báu, thể hiện tinh thần tương thân tương ái. Tuy nhiên, để miền núi thực sự vươn lên và đời sống của đồng bào DTTS được cải thiện một cách bền vững, chúng ta cần những phương thức hỗ trợ thiết thực và lâu dài hơn.
Du lịch tình nguyện đang ngày càng trở nên phổ biến trên thế giới bởi những giá trị tích cực mà nó mang lại. Không chỉ là cơ hội để du khách trải nghiệm những điều mới mẻ và ý nghĩa, du lịch tình nguyện còn góp phần giải quyết các vấn đề xã hội, thúc đẩy phát triển bền vững tại điểm đến. Đây cũng là cách để du khách thể hiện trách nhiệm xã hội và sự tôn trọng với đất nước, con người nơi mình đặt chân đến.
Các tour du lịch tình nguyện đang ngày càng được ưa chuộng, bởi du khách không chỉ được khám phá vẻ đẹp địa phương, tận hưởng các dịch vụ giải trí, mua sắm mà còn có cơ hội đóng góp sức mình, giúp đỡ người dân hoàn thiện các dịch vụ du lịch. Các chương trình này thường tập trung vào du lịch sinh thái, với mục tiêu hỗ trợ người dân, đặc biệt là những gia đình khó khăn, phát triển kinh tế ngay tại quê hương mình thông qua việc xây dựng homestay, cung cấp dịch vụ trải nghiệm văn hóa,...
Du lịch kết hợp hoạt động tình nguyện là hình thức du lịch mang lại lợi ích thiết thực cho cả du khách và cộng đồng địa phương. Tham gia loại hình này, du khách sẽ có cơ hội đóng góp sức mình vào các hoạt động xã hội ý nghĩa như: dạy học, chăm sóc sức khỏe, bảo vệ môi trường, hỗ trợ phát triển cộng đồng và giao lưu văn hóa với người dân bản địa.
Sự giúp đỡ không chỉ dừng lại ở những chuyến ghé thăm ngắn ngủi, mà là sự quan tâm, đồng hành bền bỉ, lâu dài. Từ những căn nhà đơn sơ, những mảnh vườn chỉ để chăn nuôi, trồng trọt, người dân được hỗ trợ để từng bước biến không gian sống của mình thành điểm đến du lịch, nơi họ có thể tự hào đón tiếp du khách và gia tăng thu nhập.
Câu chuyện tình nguyện giờ đây không chỉ là "cho con cá", mà là trao "cần câu" cho đồng bào, giúp họ tự tin phát triển du lịch ngay tại quê hương, gìn giữ bản sắc văn hóa độc đáo và tạo ra nguồn thu nhập chính đáng.
Tuy nhiên, hiệu quả của những mô hình du lịch cộng đồng này không thể thấy rõ ngay lập tức mà cần có thời gian, thông thường từ 1 đến 2 năm. Đây là một hành trình dài hơi, đòi hỏi sự chung tay góp sức của nhiều bên: sự quan tâm, hỗ trợ của chính quyền địa phương, quyết tâm vươn lên của người dân và sự đồng hành của doanh nghiệp, đơn vị lữ hành.