Tọa lạc trên Núi Đạo, công trình kiến trúc này không chỉ là nơi hội tụ đức tin của cộng đồng Công giáo mà còn là điểm đến thu hút du khách bởi vẻ đẹp cổ kính, trang nghiêm và những câu chuyện lịch sử thú vị.
Nhà thờ Hòn Gai, tọa lạc trên đỉnh Núi Đạo, phường Bạch Đằng, thành phố Hạ Long, là một công trình kiến trúc tôn giáo nổi bật, mang đậm phong cách kiến trúc Gothic. Ngôi nhà thờ không chỉ là nơi sinh hoạt tín ngưỡng của cộng đồng Công giáo mà còn là điểm đến thu hút du khách bởi vẻ đẹp cổ kính, trang nghiêm và tầm nhìn bao quát ra Vịnh Hạ Long.

Được xây dựng lần đầu vào năm 1933, nhà thờ Hòn Gai ban đầu có hướng nhìn ra núi Bài Thơ. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của chiến tranh, nhà thờ đã bị phá hủy vào năm 1967. Mãi đến năm 1998, ngôi nhà thờ mới được xây dựng lại với quy mô lớn hơn, khang trang hơn trên nền móng cũ.
Nhà thờ Hòn Gai hiện nay có chiều dài 42m, rộng 11m, với tháp chuông cao 33m vươn lên sừng sững. Bên trong nhà thờ được thiết kế với không gian rộng rãi, thoáng mát, trang trí bằng những bức tranh kính màu tuyệt đẹp, tạo nên một không khí trang nghiêm, thanh tịnh. Từ trên đỉnh Núi Đạo, du khách có thể phóng tầm mắt chiêm ngưỡng toàn cảnh Vịnh Hạ Long hùng vĩ, với những hòn đảo đá vôi trùng điệp, những con tàu neo đậu trên mặt nước xanh biếc.

Lịch sử xây dựng Nhà thờ Hòn Gai gắn liền với những thăng trầm của lịch sử vùng đất Quảng Ninh. Ngược dòng thời gian, du khách có thể thấy rõ những dấu ấn đáng nhớ trong quá trình hình thành và phát triển của công trình tôn giáo này.
Giai đoạn đầu: Nhà thờ Hòn Gai đầu tiên được xây dựng vào năm 1933, trên đỉnh Núi Đạo, hướng nhìn ra núi Bài Thơ. Đây là một công trình kiến trúc mang đậm phong cách Gothic, do các kiến trúc sư người Pháp thiết kế. Trong suốt những năm tháng tồn tại, nhà thờ không chỉ là nơi sinh hoạt tín ngưỡng của cộng đồng Công giáo mà còn là điểm nhấn kiến trúc độc đáo của thành phố.

Thời kỳ chiến tranh: Năm 1967, trong một trận bom oanh tạc của Mỹ, nhà thờ Hòn Gai đã bị phá hủy hoàn toàn. Sự kiện này đã để lại niềm tiếc thương lớn cho cộng đồng Công giáo nói riêng và người dân Hòn Gai nói chung.
Giai đoạn phục hồi: Sau chiến tranh, mong muốn xây dựng lại nhà thờ luôn cháy bỏng trong lòng những người con xứ đạo. Tuy nhiên, phải đến năm 1998, giáo xứ Hòn Gai mới có đủ điều kiện để thực hiện ước mơ này. Ngôi nhà thờ mới được xây dựng trên nền móng cũ, với quy mô lớn hơn, khang trang hơn.

Nhà thờ Hòn Gai ngày nay: Vẫn giữ nguyên phong cách kiến trúc Gothic, nhà thờ mới là một công trình kiến trúc ấn tượng, với tháp chuông cao vút, không gian nội thất trang nghiêm, hài hòa. Nơi đây không chỉ là trung tâm sinh hoạt tôn giáo của cộng đồng Công giáo mà còn là điểm đến thu hút đông đảo du khách, góp phần làm phong phú thêm bức tranh du lịch của thành phố Hạ Long.
Nhà thờ Hòn Gai, với vẻ đẹp kiến trúc độc đáo và bề dày lịch sử, xứng đáng là một điểm đến không thể bỏ qua khi du khách đến với Hạ Long. Đứng trên đỉnh Núi Đạo, trong không gian thanh tịnh của nhà thờ, du khách có thể cảm nhận được sự bình yên trong tâm hồn, đồng thời chiêm ngưỡng vẻ đẹp hùng vĩ của Vịnh Hạ Long từ một góc nhìn khác biệt.