Tứ đại danh thắng xứ Đoài: 4 ngôi chùa "đẹp như cổ tích" ở ngoại thành Hà Nội

Chùa Trăm Gian, chùa Trầm, chùa Tây Phương và chùa Thầy, mỗi ngôi chùa là một điểm đến tâm linh, một kiệt tác nghệ thuật, và là một phần không thể thiếu trong bức tranh văn hóa xứ Đoài.

Chùa Trăm Gian

• Địa chỉ: xã Tiên Phương, huyện Chương Mỹ, Hà Nội.

Chùa Trăm Gian, hay còn gọi là chùa Tiên Lữ, Quảng Nghiêm Tự, là một quần thể kiến trúc độc đáo, tọa lạc trên một quả đồi cao khoảng 50m. Tên gọi "Trăm Gian" không chỉ đơn thuần là số lượng gian chùa, mà còn thể hiện sự rộng lớn, bề thế của ngôi chùa. Theo truyền thuyết, chùa được xây dựng từ thời nhà Lý, trải qua nhiều lần trùng tu, tôn tạo, và mang trong mình những câu chuyện huyền bí về các vị thiền sư, các vị thần linh.

Điểm nổi bật của chùa Trăm Gian là kiến trúc độc đáo, với các tòa điện, gác chuông, nhà tổ, được bố trí hài hòa, theo trục chính đối xứng. Các công trình được làm bằng gỗ lim, chạm khắc tinh xảo, mang đậm phong cách nghệ thuật thời Lê, Nguyễn. 

Chùa còn lưu giữ nhiều pho tượng Phật quý giá, trong đó có pho tượng Quan Âm nghìn mắt nghìn tay bằng gỗ mít, được coi là một kiệt tác điêu khắc. Không gian chùa tĩnh lặng, thanh bình, với những hàng cây cổ thụ, những hồ nước trong xanh, tạo nên một bức tranh sơn thủy hữu tình.

Chùa Trầm

• Địa chỉ: Xã Phụng Châu, huyện Chương Mỹ, Hà Nội.

Chùa Trầm, hay còn gọi là Long Tiên Tự, tọa lạc trong một quần thể danh thắng, bao gồm núi Trầm, động Long Tiên, và hang Trầm. Chùa được xây dựng từ thời nhà Lê, gắn liền với sự tích về một vị thiền sư tu hành đắc đạo tại đây.

Chùa Trầm mang vẻ đẹp cổ kính, trầm mặc, với kiến trúc hài hòa với thiên nhiên. Các tòa điện, nhà tổ, gác chuông được xây dựng trên những vách đá, lưng tựa vào núi, mặt hướng ra sông Đáy.

Điểm nhấn của chùa là động Long Tiên, một hang động tự nhiên, được coi là nơi thờ Phật và các vị thần linh. Trong động có nhiều nhũ đá, măng đá với hình thù kỳ lạ, tạo nên một không gian huyền ảo, linh thiêng.

Chùa Tây Phương

• Địa chỉ: Thôn Yên, xã Thạch Xá, huyện Thạch Thất, Hà Nội.

Chùa Tây Phương, hay còn gọi là Sùng Phúc Tự, là một trong những ngôi chùa cổ nhất Việt Nam, nổi tiếng với kiến trúc độc đáo và bộ sưu tập tượng Phật bằng gỗ mít. Chùa được xây dựng từ thế kỷ thứ VIII, trải qua nhiều lần trùng tu, và mang trong mình những giá trị văn hóa, lịch sử, nghệ thuật vô giá.

Điểm đặc biệt của chùa Tây Phương là 72 pho tượng Phật bằng gỗ mít, được tạc vào thế kỷ XVIII, XIX. Mỗi pho tượng là một kiệt tác điêu khắc, thể hiện tài năng và sự sáng tạo của các nghệ nhân dân gian. 

Các pho tượng được sơn son thếp vàng, với những đường nét tinh xảo, sống động, thể hiện các vị Phật, Bồ Tát, La Hán với những biểu cảm, tư thế khác nhau. Không gian chùa thoáng đãng, với những hàng cây cổ thụ, những hồ nước trong xanh, tạo nên một khung cảnh thanh bình, yên tĩnh.

Chùa Thầy 

• Địa chỉ: Xã Sài Sơn, huyện Quốc Oai, Hà Nội.

Chùa Thầy, hay còn gọi là Thiên Phúc Tự, là một quần thể di tích lịch sử, văn hóa và danh lam thắng cảnh nổi tiếng của xứ Đoài. Chùa gắn liền với cuộc đời và sự nghiệp của thiền sư Từ Đạo Hạnh, một vị cao tăng thời Lý, được coi là ông tổ của nghệ thuật múa rối nước Việt Nam.

Chùa Thầy có kiến trúc độc đáo, với các tòa điện, nhà tổ, gác chuông, thủy đình được bố trí hài hòa trên một khu đất rộng lớn. Điểm nhấn của chùa là Thủy Đình, một sân khấu nổi trên mặt hồ Long Trì, nơi thường xuyên diễn ra các buổi biểu diễn múa rối nước. 

Chùa còn có các hang động tự nhiên, như hang Cắc Cớ, hang Gió, gắn liền với những truyền thuyết về thiền sư Từ Đạo Hạnh. Không gian chùa thanh tịnh, với những hàng cây cổ thụ, những hồ nước trong xanh, tạo nên một bức tranh phong cảnh hữu tình. Hàng năm, vào dịp lễ hội chùa Thầy (mùng 7 tháng 3 âm lịch), hàng ngàn du khách thập phương lại đổ về đây để cầu an, chiêm bái và thưởng thức nghệ thuật múa rối nước.

Tứ đại danh thắng xứ Đoài không chỉ là những điểm đến tâm linh, mà còn là những di sản văn hóa, lịch sử quý giá của dân tộc. Đến với những ngôi chùa này, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp kiến trúc, nghệ thuật, mà còn được tìm hiểu về lịch sử, văn hóa, và những câu chuyện huyền bí của vùng đất xứ Đoài.