Nước mắm Cà Ná: Gia vị đặc sản nổi tiếng nhất Ninh Thuận

Trong đó, nổi bật và vang danh hơn cả chính là nước mắm Cà Ná. Từ lâu, người dân nơi đây đã truyền tai nhau Cà Ná là nơi làm muối và làm mắm rất nổi tiếng. Trải qua hàng trăm năm, nước mắm Cà Ná đã trở thành linh hồn trong gian bếp của nhiều gia đình Việt và là niềm tự hào của người dân xứ Phan Rang.

Điều gì làm nên sự khác biệt của nước mắm Cà Ná?

Không phải ngẫu nhiên mà nước mắm Cà Ná lại có được vị thế vững chắc trong lòng người tiêu dùng giữa vô vàn các thương hiệu khác. Sự đặc biệt của nó đến từ sự kết hợp hoàn hảo của ba yếu tố "thiên thời, địa lợi, nhân hòa": nguồn nguyên liệu hảo hạng, phương pháp chế biến thủ công và tâm huyết của những người nghệ nhân làm mắm.

Nguồn cá cơm than dồi dào, chất lượng

Vùng biển Cà Ná được thiên nhiên ưu ái ban tặng cho một ngư trường rộng lớn với trữ lượng hải sản dồi dào, đặc biệt là cá cơm. Cá cơm ở đây, nhất là loại cá cơm than mình dày, béo mập, được đánh giá là có chất lượng hàng đầu để làm ra nước mắm. 

Ngư dân thường ra khơi vào sáng sớm và ngay khi những chiếc thuyền đầy ắp cá cập bến, chúng sẽ được lựa chọn kỹ lưỡng và đưa ngay vào quá trình ướp muối. Yếu tố "tươi" này chính là bí quyết đầu tiên, quyết định đến độ đạm tự nhiên cao và hương vị tinh khiết, không có mùi tanh nồng của thành phẩm.

Hạt muối Cà Ná tinh khiết

Ninh Thuận là một trong những vựa muối lớn nhất cả nước, và hạt muối Cà Ná nổi tiếng với độ tinh khiết cao, khô và ít tạp chất. Chính những hạt muối kết tinh từ biển cả và cái nắng gay gắt đặc trưng của vùng đất này đã trở thành chất xúc tác hoàn hảo. 

Muối được dùng để ướp cá phải là muối cũ, đã lưu kho ít nhất một năm để vị chát tan đi, chỉ còn lại vị mặn dịu. Sự kết hợp giữa con cá tươi nhất và hạt muối tinh khiết nhất tạo nên một nền tảng vững chắc cho quá trình lên men hoàn toàn tự nhiên.

Phương pháp ủ chượp thủ công truyền thống

Đây chính là "bí mật" tạo nên danh tiếng của nước mắm Cà Ná. Người dân nơi đây vẫn trung thành với phương pháp ủ chượp hoàn toàn tự nhiên trong các thùng gỗ hoặc lu sành. Cá và muối được trộn theo một "tỷ lệ vàng" rồi cho vào thùng, nén chặt bằng các thanh tre và đá tảng (gọi là phương pháp nén gài).

Những thùng chượp này sau đó được đặt ngoài trời, phơi mình dưới cái nắng, cái gió của Cà Ná trong suốt 12 đến 24 tháng. Quá trình "phơi sương, phơi nắng" lâu dài này giúp chượp "chín" từ từ, phân giải protein trong cá một cách triệt để, tạo ra độ đạm amin tự nhiên cao nhất. Từng giọt nước mắm cốt đầu tiên, được rút nỏ một cách tỉ mỉ, chính là tinh túy của biển cả và đất trời.

Hương vị đặc trưng không thể nhầm lẫn

Nước mắm Cà Ná thành phẩm có màu nâu đỏ cánh gián trong vắt, óng ánh dưới ánh sáng. Khi mở nắp chai, một mùi thơm nồng nàn nhưng rất dịu, không hề gắt, lan tỏa mạnh mẽ. Nhưng đỉnh cao của loại gia vị này nằm ở hậu vị. 

Khi nếm, sẽ cảm nhận được vị mặn đậm đà nơi đầu lưỡi, nhưng ngay sau đó là vị ngọt thanh, béo ngậy của đạm cá tự nhiên lan tỏa trong khoang miệng. Cái vị ngọt sâu lắng này chính là thứ khiến nước mắm Cà Ná khác biệt, làm cho món ăn trở nên đậm đà, tròn vị và hấp dẫn hơn hẳn. Dù dùng để chấm trực tiếp hay làm gia vị nêm nếm, nó đều hoàn thành xuất sắc vai trò "đánh thức vị giác".

Ngày nay, dù công nghiệp hóa đã len lỏi vào nhiều ngành nghề, người dân Cà Ná vẫn kiên trì giữ lửa cho nghề làm mắm thủ công. Mỗi giọt nước mắm không chỉ là một loại gia vị, mà còn chứa đựng cả tâm huyết, sự nhọc nhằn và niềm tự hào của người dân vùng biển. 

Nước mắm Cà Ná không chỉ là đặc sản nổi tiếng nhất Ninh Thuận, mà còn là một di sản văn hóa ẩm thực quý báu, một món quà đậm tình mà bất cứ du khách nào khi ghé thăm mảnh đất này cũng muốn mang về.