Nằm trên địa phận hai huyện Lục Yên và Yên Bình của tỉnh Yên Bái, Hồ Thác Bà hiện ra như một bức tranh thủy mặc khổng lồ, làm choáng ngợp bất cứ ai lần đầu đặt chân tới. Trái ngược với suy nghĩ của nhiều người, đây không phải là một hồ nước tự nhiên. Hồ Thác Bà được biết đến là một trong những hồ nhân tạo lớn nhất Việt Nam.
Hồ được hình thành vào năm 1970 khi đập thủy điện Thác Bà – công trình thủy điện đầu tiên của miền Bắc Việt Nam – được hoàn thành, ngăn dòng sông Chảy và tạo nên một biển hồ rộng lớn với diện tích mặt nước gần 20.000 ha.
Chính sự kiến tạo của con người đã vô tình ban tặng cho vùng đất này một tuyệt tác phong cảnh. Hơn 1.300 ngọn đồi lớn nhỏ trước kia nay đã trở thành những hòn đảo xanh mướt, nhấp nhô giữa làn nước trong xanh, phẳng lặng. Đây chính là lý do cái tên mỹ miều "Vịnh Hạ Long trên núi" ra đời.
Nếu Vịnh Hạ Long quyến rũ với những đảo đá vôi kỳ vĩ, thì Hồ Thác Bà lại mang một vẻ đẹp mềm mại, trù phú của những "hòn đảo đất" được phủ kín bởi cây cối tốt tươi.
Trải nghiệm không thể bỏ lỡ khi đến đây là ngồi thuyền dạo trên mặt hồ. Chiếc thuyền máy nhẹ nhàng rẽ sóng, đưa du khách len lỏi qua một mê cung của những hòn đảo. Không gian tĩnh lặng đến lạ thường, chỉ có tiếng máy nổ khẽ khàng, tiếng gió vi vu qua những tán cây và thỉnh thoảng là tiếng chim hót lảnh lót.

Càng đi sâu vào lòng hồ, cảnh sắc càng trở nên nguyên sơ. Bầu trời cao xanh vời vợi soi bóng xuống mặt nước ngọc bích, tạo nên một cảm giác thư thái và bình yên tuyệt đối.
Hành trình khám phá Hồ Thác Bà không chỉ dừng lại ở việc ngắm cảnh. Du khách có thể ghé thăm Động Thủy Tiên, một hang động đẹp ẩn mình trong lòng núi với nhiều nhũ đá hình thù kỳ ảo. Hay viếng thăm đền Mẫu Thác Bà, một ngôi đền linh thiêng nằm trên một hòn đảo yên tĩnh, nơi người dân địa phương gửi gắm những ước nguyện về cuộc sống bình an.
Bên cạnh vẻ đẹp thiên nhiên, Hồ Thác Bà còn là không gian văn hóa đặc sắc của các dân tộc Tày, Nùng, Mông, Dao, Phù Lá… sinh sống quanh hồ. Đặc biệt, cộng đồng người Dao Quần Trắng với những nếp nhà sàn nằm nép mình bên sườn đồi và những bộ trang phục truyền thống độc đáo đã tạo nên một bản sắc riêng cho vùng đất này.

Du khách có thể ghé thăm một làng chài ven hồ, trải nghiệm cuộc sống của người dân, hay thưởng thức những món đặc sản được chế biến từ cá đánh bắt ngay tại hồ như cá nướng, gỏi cá, cá hun khói…
Chỉ cách Hà Nội khoảng 140km về phía Tây Bắc, với hệ thống giao thông thuận lợi, Hồ Thác Bà là lựa chọn hoàn hảo cho một chuyến đi 2 ngày 1 đêm. Đây không chỉ là một hành trình chiêm ngưỡng cảnh đẹp, mà còn là cơ hội để tìm hiểu về lịch sử, văn hóa và hòa mình vào nhịp sống yên bình của người dân bản địa.
"Vịnh Hạ Long trên núi" thực sự là một viên ngọc quý, một điểm đến mang lại sự cân bằng và tái tạo năng lượng cho bất kỳ ai đang tìm kiếm sự tĩnh lặng giữa cuộc sống bộn bề.